Δωρεάν προσφορά σε ερευνητές, μελετητές, φοιτητές, μαθητές και δημοσιογράφους.
Από την Κύπρο στην αρχαιότητα, μέχρι την Κύπρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η αγγλοκρατία, η ΕΟΚΑ, το πραξικόπημα, το σχέδιο Ανάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Μοναδικό αρχείο στο οποίο μπορείτε να προστρέξετε και να αναζητήσετε εύκολα και γρήγορα αυτό που θέλετε για μια περίοδο 8.000 ετών για την Ιστορία της Κύπρου.
S-213
16. 5. 1893: ΟΙ ΠΡΩΤΕΡΓΑΤΕΣ ΤΗΣ ΙΔΡΥΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ- ΤΟΥ ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΤΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑ
Αρχ. Σωφρόνιος |
Το ποιος είχε την πρωτοβουλία για την ίδρυση του πρώτου γυμνασίου στην Κύπρο δεν είναι απόλυτα σίγουρο σύμφωνα με μελέτη του δημοσιογράφου Κ. Α. Κωνσταντινίδη (ΚΑΚ) που δημοσίευσε στις 15 Μαϊου 1943.
Πολλοι, γράφει, αναφέρουν τον Αχιλλέα Λιασίδη πολιτευτή, και δήμαρχο της Λευκωσίας, ενώ άλλοι το αμμφισβητούν και επιμένουν ότι αυτή ανήκει στον Αρχιεπίσκοπο Σωφρόνιο.
Εγραψε ο ΚΑΚ (Μεταγλώττιση):
" Ποιος είχε την πρωτόβουλη σκέψη της ίδρυσης του Γυμνασίου δεν είναι ιστορικά εξακριβωμένο. Πολλοί διεκδικούν την τιμή αυτή και μεταξύ των φερόμενων ως ιδρυτών ήταν κυρίως ο Α. Λιασίδης, μολονότι αυτό το έχει αμφισβητήσει με διάφορα έγγραφα ο Κ. Φυλακτού.
Αλλοι αποδίδουν την αρχική σκέψη στον αοίδιμο Αρχιεπίσκοπο Σωφρόνιο, ο οποίος και επικοινώνησε με την Κυπριακή Αδελφότητα της Αιγύπτου, όταν επέστρεφε από την Αγγλια όπου είχε μεταβεί με τους Θ. Περιστιάνη, Πασχάλη Κωνσταντινίδη και Αχ. Λιασίδη, ως Κυπριακή Πρεσβεία (1889).
Εν πάση περιπτώσει το βέβαιο είναι ότι η ανάγκη της ίδρυσης ενός γυμνασίου ήταν γενικά αισθητή, διότι την επέβαλλε η νέα κατάσταση, η οποία δημιουργήθηκε στην Κύπρο μετά την αγγλική κατοχή και για την αντιμετώπιση της οποίας με περισσότερη επιτυχία, παρά οι τότε δρώντες στην πολιτική σκηνή του τόπου, χρειάζονταν περισσότερο μορφωμένα πρόσωπα.
Αχιλλέας Λιασίδης |
Ιδιαίτερα η σύσταση του Νομοθετικού Συμβουλίου προς το οποίο είχε δοθεί σημασία μεγαλύτερη από ό,τι πράγματικά άξιζε επέβαλλε κατά την αντίληψη της Κοινής γνώμης την ύπαρξη εκπαιδευτηρίου ανώτερου από τις Ελληνικές σχολές, οι οποίες λειτουργούσαν στη Λευκωσία, τη Λεμεσό και τη Λάρνακα, ώστε αυτό να παρασκευάζει κατάλληλα τους μέλλοντικούς μαχητές των πολιτικών αγώνων.
Επί πλέον η έλλειψη συγχρονισμένων δασκάλων ήταν πρόσθετος λόγος να ιδρυθεί γυμνάσιο με τάξη, στην οποία να διδάσκονται και Παιδαγωγικά προς καταρτισμό δασκάλων ικανών να βελτιώσουν την κατάσταση της Δημοτικής Παιδείας.
Πρέπει ακόμη να υποθέσουμε όιτ η ύπαρξη ξένων σχολών, των οποίων ο προπαγανδιστικός χαρακτήρας δεν ήταν δυνατό να διαφεύγει κανενός την προσοχή, προξενούσε ανησυχία στον πιστό λαό στις εθνικές και θρησκευτικές παραδόσεις, ώστε να θέλει αυτός την ίδρυση σχολής, η οποία να μεταιώσει τους κινδύνους από τον ξενικό προπαγανδισμό υπό εκπαιδευτική μορφή.
Οτι δε η Κυπριακή δημόσια γνώμη ήθελε και ζητούσε και συζητούσε τη σύσταση γυμνασίου αναφέρεται ρητά στο Εγγραφο το οποίο διαβίβασε η συγκροτηθείσα σις 24 Μαρτίου 1893 συνέλευση των Πολιτών της Λευκωσίας στην Αρχιεπισκοπή υπό την προεδρία του Αρχιεπισκόπου Σωφρονίου προς τον Πρόεδρο της Κυπριακής Αδελφότητας Αιγύπτου Λαμπριανό Γρούτα.
Σπ. Δουκάκις, 1918- 1921 |
Στο τέλος του εγγράφου αυτού σημειώνεται: "Ευέλπιδες οι εν Αιγύπτω αδελφοί ημών δεν θα αφήσωσι να παρέλθη τοιαύτη σπουδαία ευκαιρία, όπως επιτευχθή η σύστασις του εκπαιδευτηρίου τούτου, του οποίου η αναγκαιότης προ πολλού παρά πάντων ομολογείται και περί ου πολλάκις εγένετο σκέψις, διατελούμεν μετά της προσηκούσης προς υμάς υπολήψεως, ο Κύπρου Σωφρόνιος, Πρόεδρος".
Επίσης όλες οι σχολικές εφορείες από το 1882-1893 αισθάνονταν την ανάγκη και συζητούσαν σοβαρά και συνεχώς την ίδρυση γυμνασίου, η οποία ήταν από τα κύρια θέματα κατά την εκλογή κάθε νέας σχολικής επιτροπής, στη Λευκωσία.
ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ 24/6 Αυγούστου 1904 |
Ευτυχώς οι Κύπριοι της Αιγύπτου με πολλούς δισταγμους, οι οποίοι προέρχονταν , διότι για να επιχορηγήσουν το γυμνάσιο με 200 λίρες ήταν υποχρεωμένοι από τα όχι ανθηρά οικονομικά της αδελφότητας, να διακόψουν τη λειτουργία τριών δημοτικών σχολείων στη Νήσο- στη Βατυλή, Πύργο Λεμεσού και Πύργο Τηλλυρίας- τα οποία συντηρούνταν με έξοδα της αδελφότητας (η δαπάνη ήταν 160 λίρες ετησίως)- αποφάσισαν να επιχορηγήσουν το γυμνάσιο με το πιο πάνω ποσό σε τρεις τρίμηνες δόσεις προκαταβαλλόμενες μόλις θα λάμβανε γνώση της επίσημης αναγνώρισης του Γυμνασίου.
Ετσι στην απόφαση των πολλών στην Κύπρο ενίσχυσαν οι λίγοι στην Αίγυπτο (κατά τη φράση του μ. Αρχιεπισκόπου Σωρφρονιου) και απέδειξαν ότι σκέπτοντα πολλά για τη γενέτερά τους,την οποία ίσως λίγοι γνώριζαν επαρκώς.
Στις 16 Μαϊου 1893 σε συνέλευση που συγκροτήθηκε στην Αρχιεπισκοπή υπό την προεδρία του Αρχιεπισκόπου Σωφρονίου έγινε και υπεγράφη το Πρακτικό για την ίδρυση του Γυμνασίου.
Η έκτακτη δαπάνη για το Γυμνάσιο είχε υπολογισθεί σε 700 λίρες, ποσό το οποίο με τους τακτικούς πόρους των σχολείων θεωρήθηκε αρκετό για τη σύσταση Γυμνασίου παρόμοιου με όλα τα Γυμνάσια των Αθηνών.
Το ποσό αυτό η συνέλευση των Λευκωσιατών στην Αρχιεπισκοπή αποφάσισε να εξευρεθεί ως εξής: 1) Από συνδρομές των Θρόνων και Μοναστηρίων 100 λίρες. 2) Από συνδρομές πολιτών 100 λίρες.3) Από συνδρομές των εκκλησιών Λευκωσίας 100 λίρες και 4) από συνδρομές των εκκλησιών 100 λίρες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ευθύνη για τις πιο πάνω συνδρομές καθώς και η επιχορήγηση της Κυπριακής Αδελφότητας αναλαμβανόταν για μια πενταετία μετά το τέλος της οποίας θεωρείτο βέβαιο ότι το γυμνάσιο θα είχε πλέον στερεωθεί οριστικά.
Οι συνδρομές ανήλθαν μέχρι τις 16 Ιουλίου σε 409 λίρες και υπήρχε πρόβλεψη, ότι θα έφθαναν στις 500 λίρες, διότι όλος ο κόσμος εγγραφόταν με μεγάλη προθυμία.
Ο Λιασίδης βγήκε για τη συλλογή συνδρομών στην επαρχία και όταν ο Αρχιεπίσκοπος Σωφρόνιος άρχισε στις 20 Σεπτεμβρίου την ποιμαντορική περιοδεια του στην επαρχία Αμμοχώστου, αφού είχε εγκαινιάσει κατά την ημερομηνία αυτή την εκκλησία του Προδρόμου στην Ασσια, στα κηρύγματα του παντού τόνιζε, καθώς μας πληροφορεί ο αιδεσιμ. Παπα Ιωαννίκιος, συνοδός του Αρχιεπισκόπου, την ανάγκη συνδρομών για το Γυμνάσιο.
"Δώστε αγαπητοί μου αδελφοί, έλεγεν, έστω και ένα σελίνι, το Γυμνάσιο δεν είναι μόνο για τη Λευκωσία, αλλά για το καλό όλης της Κύπρου, των πόλεων και των χωριών εξίσου. Μοχθήσαμε για να ιδρύσουμε το Γυμνάσιο και εξασφαλίσαμε τα μέσα για τη συντήρηση του, αλλά πρέπει όλο ινα συνδράμετε για να το τελειοποιήσουμε".
Και το Γυμνάσιο έγινε πράγματι Παγκύπριο και τελειοποιήθηκε και είναι σήμερα το σέμνωμα της ελληνικής Κύπρου, φυτώριο πνευματικό και εθνικό συγχρόνως στο οποίο καλλιεργούνται φυτά ρωμαλέα, για να μεταφυτευθουν έπειτα στην κοινωνία και να γίνουν, καθώς γίνονται 50 τώρα ολόκληρα χρόνια, δένδρα με κορμούς συμπαγείς και φυλλώματα θαλερά".
< Prev | Next > |
---|