Πρώτη Ηλεκτρονική Ιστορία της Κύπρου

image

Δωρεάν προσφορά σε ερευνητές, μελετητές, φοιτητές, μαθητές και δημοσιογράφους.

Από την Κύπρο στην αρχαιότητα, μέχρι την Κύπρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αγγλοκρατία, η ΕΟΚΑ, το πραξικόπημα, το σχέδιο Ανάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αρχείο Παναγιώτη Παπαδημήτρη

papademetris-pΜοναδικό αρχείο στο οποίο μπορείτε να προστρέξετε και να αναζητήσετε εύκολα και γρήγορα αυτό που θέλετε για μια περίοδο 8.000 ετών για την Ιστορία της Κύπρου.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Η Αγγλική κατoχή της Αμμoχώστoυ και τωv Βαρωσίωv

S-124

1879: Η ΒΡΕΤΑΝΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ ΤΗΣ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΒΑΡΩΣΙΩΝ

Ο δημοσιογράφος Κ. Α. Κωνσταντινίδης στο βιβλίο του "Η κατοχή της νήσου Κύπρου, Λευκωσία 1930" γράφει για την κατοχή της Αμμοχώστου και των Βαρωσίων από τους Βρετανούς το 1878:

"Η Αμμόχωστος ή μάλλον ο λιμήν της ήτο εις εκ των κυριωτέρων λογων διά τον οποίον η θαλασσοκράτειρα απέβλεψεν εις την κατάληψιν της νήσου.

Tο λιμάνι της Αμμοχώστου

Η γνωστής προορατικότητος αγγλική διπλωματία προβλέπουσα ότι το δόγμα της ακεραιότητος της Τουρκίας εφέρετο μεν εκάστοτε εις τα χείλη διαφόρων διπλωματών, όταν το συμφέρον της χώρας των επέβαλλεν εις αυτούς να το επικαλούνται αλλά θα ετίθετο μίαν ημέραν υπό τους πόδας των μελών ενός ευρωπαϊκού συνεδρίου, το οποίον θα καθιέρωνε την διανομήν εκλεκτών τμημάτων της εις τας "ανιδιοτελείς" πάντοτε Μεγάλας Δυνάμεις εφρόντισε να θέση πόδα εις την

Κύπρον στρατηγικόν σημείον, το οποίον ηδύνατο να δεσπόζη του Αν. μέρους της Μεσογείου. Και υπό τοιούτον στρατιωτικοπολιτικόν υπολογισμόν έγινεν η Αγγλοτουρκική Σύμβασις του 1878,- foolish convention- καθώς την αποκαλεί ο Βaker.

Εν τούτοις ευθύς από του πρώτου έτους ειδικοί διάφοροι απεκάλυψαν την υπερβολικότητα της χαράς διά την κατοχήν της νήσου, διά την οποίαν ο Μπήκονσφιλντ έλαβε το παράσημον της Περικνημίδας και ιδιαιτέρως εγνωμάτευσαν κατά της αξίας της Αμμοχώστου, ως λιμένος. Ιδού τι έγραψε δι' αυτήν πρώην Πρώτος Λόρδος του Ναυαρχείου:

Αι ενστάσεις εις το να γίνη η Κύπρος στρατιωτικός και ναυτικός σταθμός είναι αι εξής: Θα μας υποχρέωση να εγκαταστήσωμεν φρουράν και επομένως να αυξήσωμεν και

Η Πύλη του νερού στα βενετικά τείχη της Αμμοχώστου σε γκραβούρα του GRAPHIC της 3.8.1878

διαιρέσωμεν τας δυνάμεις μας εις την Μεσόγειον πρέπει να υπάρχουν παραπήγματα, ξενοδοχεία και αποθήκαι. Κατόπιν όλης αυτής της δαπάνης, η Κύπρος, θα εξασθενήση μάλλον παρά να ενισχύση την δύναμιν μας. Η Αμμόχωστος μπορεί να γίνη καλός λιμήν, αλλά πως μπορεί να υπερασπισθή τα πλοία. Δεν θα υπερασπίζωνται καθώς εις την Μάλταν από πυροβολαρχίας βαλλούσας πολύ πέραν του σημείου αγκυροβολίας. Η Αμμόχωστος θα χρειάζεται πολεμικά να την υπερασπίζουν ή πυροβολαρχία του Μώλου, η εγκατάστασις των οποίων θα ήτο πολύ δαπανηρά επιχείρησις. Ως σταθμός ανθρακεύσεως δεν χρειάζεται, διότι ανθρακοφόροι, συνοδεύοντες στόλον είναι πολύ καταλληλότερα. Με ολίγας λέξεις εάν έχωμεν ναυτικήν υπεροχήν η Κύπρος δεν μας χρειάζεται. Εάν δεν την έχωμεν η Κύπρος θα μας είναι επιβάρυνσις".

Υπήρξαν όμως και ενθουσιώδεις υμνηταί της Αμμοχώστου, καθώς ο Dixon (βρετανός που στάληκε στην Κύπρο) όστις γράφει δι'αυτήν : "Η φράσις έκαμε την Αμμόχωστον ό,τι είναι και την επροίκησε δι' ό,τι θα γίνη ανταγωνιστής της Βηρυτού και της Αλεξανδρέττας, δι' εμπορικούς σκοπούς της Ακρης και Αλεξανδρείας διά πολεμικούς. Υπό τινας επόψεις καυχάται, ότι έχει πλεονεκτήματα περισσότερα όλων των λιμών αυτών. Την αξίαν της άλλως τε δηλοί και το όνομά της.

Η λέξις Αμμόχωστος προήλθεν εκ του Ασσυριακού "Αμπτικηαδαστα" (θέσις Θεάς).

Οι ιθαγενείς ασσύριοι η σύριοι την επρόφεραν Amagosta. Ελληνες δε έμποροι έγραψαν το όνομα "Αμμόχωστος".

Οταν ο Λαλά Μουσταφά κατέλαβε την πόλιν διά λόγους στρατιωτικής ασφαλείας εξεδίωξε τους χριστιανούς και έκλεισε τας Πύλας της πόλεως, απηγόρευσε δε την παραμονήν οιουδήποτε κυπρίου εντός αυτής.

Η πόλις εθεωρήθη υπό του κατακτητού ως φρούριον και διά τούτο κατελήφθη μόνον υπό στρατιωτών".

ΝΕΟΝ ΚΙΤΙΟΝ 3/15 Οκτωβρίου 1879

Χαϊδεσταν, ο πρώτος δήμαρχος Λάρνακας επί αγγλοκρατίας και μετέπειτα αρχίατρος της νήσου

Ενας Κύπριος ηδήνατο να εισέλθη εις την πόλιν δι' αγοραπωλησίαν, να ζητήση δικαιοσύνην και να πληρώση τον "απελευθερωτικόν" φόρον, αλλά δεν εδικαιούτο να κτίση στέγην, να ανοίξη κατάστημα ή να καταλάβη ερειπωμένην Εκκλησίαν.

Κατά την κατοχήν ολίγοι Τούρκοι και ολίγα μαχαζιά υπήρχαν εις την Αμμόχωστον, αλλά ζωή και κίνησις καθόλου. Και οι σκύλλοι αυτοί γράφει η Scott Stevenson (συγγραφέας σύζυγος βρετανού στρατιωτικού που υπηρέτησε στην Κύπρο) ήσαν ήσυχοι και χωρίς διάθεσιν να γαυγίσουν. Μάλλον νεκροταφείον παρά πόλις ζώντων ήτο.

" Η Πομπηία κατά την παρούσαν της κατάστασιν έχει περισσοτέραν ζωήν".

Εμενον εντός αυτής 280 άνδρες, απόγονοι των στρατιωτών του Λαλά Μουσταφά και ιθαγενείς γυναικών, αμετάβλητοι εις το ένδυμα και νοοτροπίαν, καθώς οι "εξάδελφοι" των επί του Λιβάνου και του Βουγκάρ Δαγ. Ολίγοι εξ αυτών ήνε τουρκικής φυλής, Ο,τι τους διετήρησεν ήνε η πίστις των. Εξ αυτών 30 παρελήφθησαν εις την υπηρεσίαν της Αστυνομίας ως ζαπτιέδες και με 2 Αγγλους αξιωματικούς εφρούρουν ολόκληρον την επαρχίαν.

Προ της κατοχής αι φυλακαί του κράτους ήσαν εδώ εις αυτήν καθώς και εις την Λευκωσίαν εστέλλοντο οι χειρότεροι εγκληματίαι της Αυτοκρατορίας όλης.

Αλλ' εάν, λέγει η Stevenson, οι πλείστοι εξ αύτών μετεφέρθησαν, παραμένει ο Καττιρτζή-Γιάννης (σ. σ. καθώς πληροφορούμεθα δεικνύεται ακόμη εις την Αμμόχωστον, το σπίτι εις το οποίον έμενε) ο Robin Hood αυτός της Ανατολής.

Η ΚΑΤΟΧΗ ΤΩΝ ΒΑΡΩΣΙΩΝ: Την τόσον ανθούσαν σήμερον πόλιν ο Samouel Baker, όστις την επεσκέφθη το 1879 διστάζει να την ονομάση πόλιν και γι' αυτό γράφει: "Το μεγάλο χωριό η πόλις των Βαρωσίων ήνε σπουδαίον προσάρτημα της Αμμοχώστου, από την οποίαν μόλις χωρίζεται. Αρχικώς ιδρύθη, λέγει, υπό των ενετών χριστιανών, οι οποίοι εξωρίσθησαν εκ της Αμμοχώστου, από την οποίαν χωρίζεται. Αρχικώς ιδρύθη-λέγει- υπό των Ενετών χριστιανών, οι οποίοι εξωρίσθησαν εκ της Αμμοχώστου μετά την τουρκικήν κατάκτησιν.

Υπάρχει εις αυτήν μία μεγάλη Εκκλησία και Παζάρια μεγάλα.

Τα Βαρώσια υπήρξαν πάντοτε ονομαστά διά μεγάλην παραγωγήν μετάξης πρώτης ποιότητος, αλλ' η ποσότης της ηλαττώθη καθώς εις όλα τα μέρη της Νήσου.

Υπάρχουσι μερικαί καλαί οικίαι εις την ακμάζουσαν και φιλόπονον αυτήν πολίχνην και λέγεται ότι μπορεί κανείς να έχη σ' αυτήν τα πρέποντα Comforts.

Τα Βαρώσια εθεωρήθησαν τότε, ότι δεν ήσαν πολύ υγεινότερα από την Αμμόχωστον, διότι υπέφεραν από την αυτήν αιτίαν (έλη) και περί πλέον από καταπληκτικήν συσσώρευσιν ακαθαρσίας επί των υψωμάτων εις το όπισθεν μέρος της πόλεως. Διά τον λόγον τούτον ο Captain Inglish (ο πρώτος διοικητής της Αμμοχώστου) και άλλοι βρετανοί υπάλληλοι, συνεβούλευσαν να μετατεθή το στρατόπεδον από την Αμμόχωστον και το εγκατέστησαν εις το υγιεινόν χωρίον της Δερύνειας, εις ύψος 250 ποδών υπέρ την επιφάνειαν της θαλάσσης, επί κορυφής υψώματος, όπου εστήθησαν μερικά παραπήγματα.