Οι Iερές Μovές της Κύπρoυ

S- 32

ΙΕΡΕΣ ΜΟΝΕΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

Σύμφωνα με τον καθηγητή Α. Μητσίδη (Σύντομος Ιστορία της Εκκλησίας της Κύπρου) στο νησί ήκμασε διά των αιώνων ο μοναχικός βίος.

Ετσι οι κατά καιρούς μοναχοί ίδρυσαν διάφορες Ιερές Μονές.

Πρώτες Μονές στην Κύπρο αναφέρονται οι Μονές του Σαυροβουνίου και της Τόχνης και του Ομόδους τις οποίες ίδρυσε η Αγία Ελένη, μητέρα του Αυτοκράτορα του Βυζαντίου Μεγάλου Κωνσταντίνου που έφθασε στην Κύπρο γύρω στο 327 μ.χ.

Σύμφωνα με την ίδια Ιστορία η Αγία Ελένη άφησε στις μονές Σταυροβουνίου και Τόχνης τμήμα από το τίμιο Σταυρό που έφερε η ίδια από τα Ιεροσόλυμα και στη Μονή Ομόδους τμήμα του καννάβου με το οποίο είχε δεθεί ο Χριστός στο Σταυρό.

Εξάλλου σύμφωνα με την παράδοση η Αγία Ελένη είχε φέρει μάλιστα στην Κύπρο και μεγάλο αριθμό γάτων για εξολόθρευση των φιδιών που υπήρχαν στο νησί.

Αλλες μονές αναφέρονται του Αγίου Νικολάου κατά τον 6ο αιώνα, του Αποστόλου Βαρνάβα κατά τον 7ο αιώνα, του Συμβούλου (Χριστού) κοντά στο Κούριο κατά τον 9ο αιώνα, του Αγίου Αντωνίου κοντά στους Χύτρους κατά το 10ο αιώνα, των Ιερέων στην Πάφο και του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου κοντά στον Κουτσοβέντη.

Από τον 11ο αιώνα ανφέρονται οι μονές Κύκκου, Μαχαιρά, Αγίου Νεοφύτου, Χρυσορροϊάτισσας και Τροοδίτισας, του Αγίου Νικολάου της Στέγης κοντά στην Κακοπετριά, της Παναγίας της Ασίνου κοντά στο Νικητάρι, της Παναγίας του Αρακα κοντά στα Λαγουδερά, της Παναγίας της Καντάρας και της Παναγίας της Παλλουριώτισσας.

Οι μονές του Κύκκου, του Μαχαιρά και του Αγίου Νεοφύτου

ονομάζονται βασιλικές και σταυροπηγιακές γιατί είναι κτίσματα αυτοκρατορικά και υπάγονται πνευματικά στον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου και όχι στον επίσκοπο της επαρχίας τους.

Η Μονή της Παναγίας του Κύκκου ιδρύθηκε το 1100 ύστερα από ενέργειες του μοναχού Ησαϊα, από τον Αυτοκράτορα Αλέξιο Α Κομνηνό (1081-1103) ο οποίος δώρησε την εικονα της παρθένου Μαρίας την οποία σύμφωνα με την παράδοση αγιογράφισε ο Ευαγγελιστής Λουκάς.

Η Μονή Μαχαιρά ιδρύθηκε λίγο μετά το 1160 από τους μοναχούς Ιγνάτιο και Προκόπιο με χορηγία του αυτοκράτορα Μανουήλ Α Κομνηνού (1143-1180.

Η Μονή του Αγίου Νεοφύτου ιδρύθηκε γύρω στα 1170 από τον Αγιο Νεόφυτο που γεννήθηκε το 1134 στα Λεύκαρα. Η Μονή ευεργετήθηκε από τον Αυτοκράτορα Ισαάκιο Β Αγγελο.

Αλλες Μονές αναφέρονται η Μονή του Αγίου Γεωργίου Μαγκάνων (1453) που κατεδαφίστηκε από τους Ενετούς το 1567 όταν έκτιζαν τα τείχη της Λευκωσίας και η Μονή του Αγίου Ιωάννη του Πίπη (15ος αιώνας).

Κατά τους Βυζαντινούς χρόνους κτίστηκαν και κοσμήθηκαν με μωσαϊκά και τοιχογραφίες και εικόνες εξαίρετης τέχνης πολλοί ναοί σε όλη την Κύπρο.

Σπουδαιότεροι αναφέρονται της Παναγίας της Κανακαριάς στη Λιθράγκωμη, της Παναγίας της Αγγελόκτιστης στο Κίτι και της Παναγίας της Κυράς στο Λειβάδι Καρπασίας του 6ου αιώνα, το και μεταγενέστερα του Αγίου Ιωάννη του Λαμπαδιστή στον Καλοπαναγιώτη, της Παναγίας του Μουτουλά, του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στον Πεδουλά, του τιμίου Σταυρού στο Πελέντρι, της Παναγίας και Ποδίθου στη Γαλάτα του Τιμίου Σταυρού του Αγιάσματη στην Πλατανιστάσα.

Οι ναοί αυτοί μαζί με τους ναούς των Αγίων Νικολάου Στέγης, Παναγίας της Ασίνου και Παναγίας του Αρακα περιλαμβάνονται από το Δεκέμβρη του 1985 στον κατάλογο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ.

Το μοναστήρι της Τροοδίτισσας που βρίσκεται μεταξύ Προδρόμου και πλατρών. Στην ένθετη φωτογραφία πιστοί προσκυνούν μέσα στην εκκλησία της Παναγίας