Πρώτη Ηλεκτρονική Ιστορία της Κύπρου

image

Δωρεάν προσφορά σε ερευνητές, μελετητές, φοιτητές, μαθητές και δημοσιογράφους.

Από την Κύπρο στην αρχαιότητα, μέχρι την Κύπρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αγγλοκρατία, η ΕΟΚΑ, το πραξικόπημα, το σχέδιο Ανάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αρχείο Παναγιώτη Παπαδημήτρη

papademetris-pΜοναδικό αρχείο στο οποίο μπορείτε να προστρέξετε και να αναζητήσετε εύκολα και γρήγορα αυτό που θέλετε για μια περίοδο 8.000 ετών για την Ιστορία της Κύπρου.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

26.7.1974: Συνεργείο του Δήμου Κερύνειας συγκεντρώνει 100 νεκρούς, οι οποίοι δολοφονήθηκαν από τα στρατεύματα εισβολής στην πόλη.

S-2187

26.7.1974: ΣΥΝΕΡΓΕΙΟ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΝΕΙ 100 ΝΕΚΡΟΥΣ ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΔΟΛΟΦΟΝΗΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΑ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΣΤΑ ΕΙΣΒΟΛΗΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ. ΟΙ ΕΓΚΛΩΒΙΣΜΕΝΟΙ ΠΙΕΖΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΕΚΒΙΑΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ ΝΑ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΟΥΝ ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΚΙ ΕΤΣΙ ΕΝΑΣ, ΕΝΑΣ ΦΕΥΓΟΥΝ ΜΕ ΔΑΚΡΥΑ ΣΤΑ ΜΑΤΙΑ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΦΥΓΙΑ ΕΚΚΕΝΩΝΟΝΤΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ "ΝΤΟΟΥΜ"

Τους επόμενους μήνες που ακολουθούν την τουρκική εισβολή του Ιουλίου του 1974 ένας, ένας οι εγκλωβισμένοι Εθνοφρουροί στην περιοχή της Κερύνειας συλλαμβάνονται. Οι περισσότεροι πολίτες έχουν μεταφερθεί στο ξενοδοχείο "Ντόουμ", όπου περνούν δύσκολες στιγμές.

Το ξενοδοχείο βρίσκεται όμως για καλή τους τύχη, υπό τον έλεγχο των ανδρών των Ηνωμένων Εθνών κι' έτσι οι εγκλωβισμένοι, εκτός από τις στερήσεις, δεν έχουν να φοβηθούν τίποτε άλλο προς το παρόν.

Η πόλη πέφτει πια για καλά, στα χέρια των τούρκων που αρχίζουν μια προσπάθεια αλλοίωσης του χαρακτήρα της, έτσι που να μην υπάρχει τίποτε στο ελληνικό και οι μελλοντικοί επισκέπτες, θα σχηματίζουν την εντύπωση ότι επισκέπτονται μια απόλυτα τουρκική πόλη.

Στις 26 Ιουλίου 1974 ο Αχμέτ Σαμή αναλαμβάνει καθήκοντα "επάρχου" και καλεί τον αντιδήμαρχο Ξάνθο Χαραλαμπίδη, τον δημοτικό σύμβουλο Ανδρέα Καριόλου και τον διευθυντή του Κτηματολογίου Ανδρέα Σιακαλλή, που έχουν εγκλωβισθεί στην πόλη και διαμένουν στο ξενοδοχείο "Ντόουμ", σε σύσκεψη στο γραφείο της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, παρόντος και του διοικητή της δύναμης Ταγματάρχη Γκιλς.

Ο Σαμή ζητά από τους άνδρες να αναλάβουν τα καθήκοντά τους.

Στόχος του είναι βασικά η εκκαθάριση της πόλης και η συγκέντρωση των πτωμάτων που παραμένουν εκτεθειμένα μέσα στην κάψα του καλοκαιριού για τέσσερις ημέρες εκτεθειμένα και άταφα προκαλώντας δυσωδία, ενώ παράλληλα υπάρχει κίνδυνος ασθενειών.

Το συνεργείο πιάνει αμέσως δουλειά και συγκεντρώνει συνολικά γύρω στους 100 νεκρούς.

Πίσω στο ξενοδοχείο "Ντόουμ" που βρίσκεται υπό τον έλεγχο των Ηνωμένων Εθνών, οι εγκλωβισμένοι αρχίζουν να περνούν δύσκολες πραγματικά στιγμές. Τα 500 κεράκια του ξενοδοχείου δεν είναι ικανά να καλύψουν τη ζήτηση. Πολλοί κινούνται μέσα στους διαδρόμους, άλλοι στην τραπεζαρία και το χώλ. Εξω οι τούρκοι αρχίζουν όργιο λεηλασιών και καταστροφών, παρόμοιο του οποίου δεν έχει γνωρίσει στο παρελθόν άλλη κυπριακή πόλη ή χωριό. Καταστήματα λεηλατούνται, αποθήκες καταστημάτων γίνονται θρύψαλα, εκκλησιές βεβηλώνονται και ένοπλοι εισέρχονται στα σπίτια πυροβολώντας και μαζεύουν ότι πολύτιμο βρουν.

Πολλά από τα οικιακά σκεύη οι τούρκοι τα μεταφέρουν με αυτοκίνητα στο πρόχειρο λιμάνι και από εκεί τα φορτώνουν σε πλοία και τα μεταφέρουν στην Τουρκία.

Μια εγκλωβισμένη στο "Ντόουμ" βλέπει μια μέρα ένα τούρκο που φθάνει στο ξενοδοχείο να έχει στο λαιμό του ένα μεγάλο αριθμό από χρυσές καδένες και γυναικεία κολιέ ενώ στο κάθε δάκτυλο του φέρει μεγάλο αριθμό χρυσών αντίκων.

Στο ξενοδοχείο οι εγκλωβισμένοι οργανώνουν μια μικρή κοινότητα. Διορίζουν μάλιστα επιτροπή με Πρόεδρο τον Ξάνθο Χαραλαμπίδη και μέλη τους Ανδρέα Καριόλου, Τζούλια Μακρίδου και Λεωνίδα Δωροθέου. Η Επιτροπή φροντίζει για την καταγραφή των εγλωβισμένων, μέσω των Ηνωμένων Εθνών. Αρχίζουν τώρα να νοιώθουν μια κάποια ασφάλεια. Κάποιος, κάπου γνωρίζει ότι ζουν και βρίσκονται στην Κερύνεια.

Μια εγκλωβισμένη ανέφερε στην κυπριακή αστυνομία αργότερα:

" Ολοι μας είμαστε κατατρομοκρατημένοι. Ενας Αγγλος που βρισκόταν μαζ μας και έγραψε βιβλίο για την Κύπρο, έπαθε καρδιακή προσβολή, λόγω του σοκ και της κακομεταχειρίσεως που έτυχε. Το ξενοδοχείο βρισκόταν υπό την επίβλεψη των Ηνωμένων Εθνών. Κατ' αρχήν τρόφιμα λαμβάναμε από τα αποθέματα του ξενοδοχείου. Από το ξενοδοχείο βλέπαμε τους τούρκους στρατιώτες να συνεχίζουν το όργιο της λεηλασίας των καταστημάτων και των σπιτιών. Με τα όπλα τους πυροβολούσαν τις κλειδωνιές, έμπαιναν μέσα και λεηλατούσαν τα πάντα και φόρτωναν ό,τι εύρισκαν στα αυτοκίνητα τους".

Ομως με την εγκατάσταση των τουρκοκυπρίων από το Νότο στην πόλη αρχίζουν και οι πρώτες δυσκολίες και αντιδράσεις από την καταπίεση των τούρκων στρατιωτών. Οι τουρκοκύπριοι εκφράζονται ανοικτά εναντίον τους. Ενας εγκλωβισμένος που συναντά κάποια μέρα ένα τουρκοκύπριο τον ρωτά:

- Είσαι ευχαριστημένος;

- Ο τουρκοκύπριος κοιτάζει τρομοκρατημένος δεξιά, αριστερά, μήπως τον ακούει κανένας και απαντά:

- Καθόλου. Προηγουμένως επερνούσαμεν τόσον καλά εμείς με τους χριστιανούς. Εβοηθούσεν ο ένας τον άλλον. Τώρα δεν μπορούμε να κάμουμε τίποτε. Μας βάζουν κατ' οίκον περιορισμό από τις επτά το βράδυ και για φαγητό μας δίνουν ψωμί, ελιές και κονσέρβες.

Μερικοί από τους Κερυνειώτες αψηφούν όλους τους κινδύνους και προτιμούν να μείνουν στο σπίτι τους, στην Πάνω Κερύνεια, όπως η Χρυστάλλα Παπακυπριανού, 50 χρόνων.

Το σπίτι της βρίσκεται κοντά στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Καθημερινά την επισκέπτονται τούρκοι στρατιώτες και της ζητούν να τους παραδώσει Εθνοφρουρούς που υποψιάζονται, ότι κρύβει στο σπίτι της. Οι μέρες περνούν και μια μέρα βλέπει μερικούς τούρκους στρατιώτες να μπαίνουν μέσα στην εκκλησία. Τους βλέπει που ανοίγουν το παγκάρι και να παίρνουν τα χρήματα. Πλησιάζουν τις εικόνες και αφαιρούν τα τάματα των πιστών και το ασημένιο κέντημα του Ιερού Ευαγγελίου.

Στην οδό Τρικούπη μένει επίσης ο Σάββας Κυριάκου Σιάννος, από τον Παλιόσοφο. Δίπλα τους μένει ο αγροφύλακας Αλέξης Παντέλας, τον οποίο όμως συλλαμβάνουν αργότερα οι τούρκοι και έκτοτε κανένας δεν τον ξαναβλέπει.

Οσο κυλούν οι μέρες οι τούρκοι αρχίζουν τις πιέσεις στους Ελληνες για να αναγκασθούν να εγκαταλείψουν την πόλη. Στην αρχή τους αποκόπτουν το ηλεκτρικό ρεύμα, ενώ τους επισκέπτονται μετά τη διανομή τροφίμων που κάμνει ο Ερυθρός Σταυρός στους εγκλωβισμένους και αρπάζουν ό,τι τους έχει διανεμηθεί. Στόχος των τούρκων είναι να τους υποχρεώσουν να φύγουν από την Κερύνεια για να εγκατασταθούν στα σπίτια τους τούρκοι ή έποικοι από την Τουρκία

Στο "Ντόουμ" όσο περνούν οι μέρες, οι άνδρες τουλάχστον, αρχίζουν να ανησυχούν. Φοβούνται ότι θα γίνουν και αυτοί στόχος των τούρκων. Και αυτό που φοβούνται δεν αργεί να έλθει.

Στις 2 Αυγούστου 1974 ένας τούρκος αξιωματικός καταφθάνει στο ξενοδοχείο, και με διάφορες προφάσεις αναφέρει ότι ζητά τους άνδρες για ανάκριση. Καλεί όλους όσοι είναι μέχρι 50 ετών και τους μεταφέρει στο Σεράγιο. Είναι περίπου 50 άτομα. Μεταξύ αυτών οι Θεοφάνης Κώστα Ιωάννου, από την Κερύνεια, Σωτήρης Ν. Ελληνας, Μυριάνθης Χαραλάμπους από τον Ποταμό του Κάμπου, αστυνομικός, Γεώργιος Χαραλάμπους, Λ. Κωνσταντινίδης από την Ευρύχου και Κυριάκος Καλλιάς από τη Λάπηθο.

Η ανάκριση αυτών που μεταφέρθηκαν στη Λευκωσία τελειώνει κάποτε. Μερικοί από αυτούς επιστρέφουν στο "Ντόοουμ". Οι άλλοι μεταφέρονται στην Τουρκία, στις φυλακές των Αδάνων, ως αιχμάλωτοι πολέμου.

Στις 4 Αυγούστου 1974 συλλαμβάνεται στο σπίτι του ο Παναής Κάττος, υπάλληλος της "Μπέλλα Παϊς Φαρμ". Από τότε δεν ξαναφαίνεται.

Στις 7 του μήνα συλλαμβάνεται ο Μιχάλης Σταύρου Λαμπράκης και ο Χρίστος Πλατύς και στις 10 ο Πολύκαρπος Ιωαννίδης.

Στο Σεράγιο κρατείται για 15 ημέρες όπου ανακρίνεται. Ο ίδιος δηλώνει στους δικούς του αργότερα ότι δεν έχει κακοποιηθεί.

Το "Ντόουμ" παραμένει υπό τον έλεγχο των Οηέδων μέχρι τις 13 Αυγούστου. Αυτή τη μέρα παραμονή της δεύτερης φάσης της τουρκικής εισβολής που οδήηγησε στην κατάληψη της Μόρφου και της Αμμοχώστου. Οι τούρκοι θέτουν το ξενοδοχείο υπό τον απόλυτο έλεγχο τους, μια και ολόκληρη η περιοχή της Κερύνειας έχει τουρκοποιηθεί πια και τουρκοκύπριοι συνεχίζουν να καταφθάνουν από τα διάφορα σημεία της νήσου, στην Κερύνεια.

Ετσι οι Οηέδες αναγκάζονται να εγκαταλείψουν το ξενοδοχείο. Παραμένουν μόνο μερικοί άντρες του διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, οι οποίοι φροντίζουν για την αποστολή προμηθειών στους εγκλωβισμένους, τόσο στο ξενοδοχείο, όσο και στην υπόλοιπη Κερύνειας.

Στις 11 Σεπτεμβρίου 1974 γίνονται και τα επίσημα αποκαλυπτήρια της προτομής του ανδριάντος του ο Κεμάλ Αττατούρκ μπροστά στην είσοδο του ξενοδοχείου στην παρουσία πολλών τούρκων και των εισβολέων. Ακόμα ένα βήμα για την πλήρη τουρκοποίηση της Κερύνειας.

Στο ξενοδοχείο "Ντόουμ" βρίσκονται πολλά μικρά παιδιά. Ετσι η επιτροπή αποφασίζει στις 3 Οκτωβρίου τη λειτουργία δημοτικού σχολείου μέσα στο ξενοδοχείο. Το σχολείο έχει 42 μαθητές. Δάσκαλος είναι ο Σωτήρης Νικολάου Ελληνας.

Παρά τα πενιχρά μέσα που διαθέτει προσπαθεί να δώσει στο "κρυφό" σχολειό του, ότι μπορεί στα παιδιά αυτά. Οι τούρκοι στο τέλος αντιδρούν κι' έτσι οι μαθητές ένας, ένας αναγκάζονται να μεταβούν στις ελεύθερες περιοχές για να φοιτήσουν στα ελεύθερα σχολεία. Το ίδιο κάμνει και ο δάσκαλος τους, στις 20 Ιανουαρίου 1975. Η μικρή κοινότητα του "Ντόουμ" φθίνει συνεχώς.

Στις 19 Οκτωβρίου 1974 οι εγκλωβισμένοι δέχονται για πρώτη φορά τον πρώτο επισκέπτη από τις ελεύθερες περιοχές. Διψούν τόσο πολύ για νέα. Ο επισκέπτης είναι ο Πρόεδρος της Βουλής και προεδρεύων της Δημοκρατίας και συνομιλητής Γλαύκος Κληρίδης.

Ο Κληρίδης μιλά στους εγκλωβισμένους και απαντά σε ερωτήσεις τους. Τους ρωτά αν θέλουν οι ίδιοι οι 400 που έχουν εν τω μεταξύ απομείνει στο ξενοδοχείο να μείνουν ή να φύγουν. Η πρόταση είναι: Να μείνουν στην Κερύνεια και να εγκατασταθούν στα σπίτια τους ή να μεταφερθούν στις ελεύθερες περιοχές που ελέγχει το κράτος.

Υστερα από αρκετή συζήτηση οι 175 δηλώνουν ότι θέλουν να παραμείνουν στην Κερύνεια, όποιο και αν είναι το τίμημα. Οι υπόλοιποι δεν αντέχουν άλλο στις κακουχίες και τις ταλαιπωρίες.

Οι περισσότεροι έχουν παιδιά, οικογένειες και δηλώνουν ότι θέλουν να εγκαταλείψουν την πόλη. Οσοι προτιμούν να μεταφερθούν στις ελεύθερες περιοχές μεταφέρονται σε ένα διάστημα 20 ημερών. Οι υπόλοιποι δεν μεταφέρονται στα σπίτια τους όπως είχε υποσχεθεί ο τουρκοκύπριος ηγέτης Ραούφ Ντενκτάς. Ακομα μια φορά δεν κρατά το λόγο του.

Παράλληλα η Κερύνεια αλλάζει σιγά, σιγά όψη. Τα πάντα έχουν λεηλατηθεί. Και όταν στα μέσα του Οκτώβρη τελικά επιτρέπει σε μια ομάδα από εγκλωβισμένους να επισκεφθούν την εκκλησία της Κάτω Κερύνειας διαπιστώνουν ότι όλα τα ιερά σκεύη έχουν κλαπεί, ενώ σε διάφορα σημεία της εκκλησίας βρίσκονται ακόμα τα επισκεπτήρια αυτών που μπήκαν στον ιερό χώρο: Ανθρώπινα περιττώματα και αποφάγια...

Πιο κάτω το άγαλμα του Μακαρίου Β στη Μητρόπολη έχει αποκεφαλισθεί και καλυφθεί με κόκκινο ρούχο, ενώ αργότερα μετακινείται σε άλλο σημείο. Μια άλλη εκκλησία, η εκκλησία της Παναγίας της Γλυκιώτισσας έχει μετατραπεί από πολύ νωρίς σε τζαμί.

Ενας εγκλωβισμένος επισκέπτεται λίγες μέρες μετά το σπίτι του με τη συνοδεία τούρκων. Η πόρτα του σπιτιού του είνα κλειστή. Κτυπά. Ακούει φωνές από μέσα. Ο νέος "ενοικος" που του ανοίγει φωνάζει:

- Τι θέλεις; Τώρα το σπίτι είναι δικό μου. Αντε πήγαινε στη δουλειά σου και μη ξανάρθεις...

Τον διώχνουν από το δικό του σπίτι. Το παράπονο του είναι μεγάλο. Τα μάτια του βουρκώνουν. Σε ποιον όμως να πει τον πόνο του;

Γύρω στα τέλη Οκτωβρίου η ζωή των εγκλωβισμένων αρχίζει να γίνεται κάπως υποφερτή. Πολλοί έχουν εν τω μεταξύ φύγει και η πίεση για χώρο στέγασης έχει περιορισθεί. Παράλληλα οι Τούρκοι έχουν χαλαρώσει κάπως τους περιορισμούς.

Ετσι κάθε Δευτέρα και Παρασκευή οι εγκλωβισμένοι κάμνουν μικρούς περιπάτους, με τη συνοδεία πέντε τουρκοκυπρίων αστυνομικών.

Οι τουρκοκύπριοι τους αποφεύγουν. Ομως, πολλοί από αυτούς γνωρίζουν τουρκοκύπριους και ανταλλάσσουν μαζί τους κρυφά μερικές κουβέντες.

Ενας εγκλωβισμένος συναντά μια Δευτέρα, ένα γνωστό του τουρκοκύπριο από τη Λεμεσό. Τον ρωτά πως περνά και αυτός του απαντά:

- Δεν είμαι καθόλου ευχαριστημένος. Στην αρχή μας υποσχέθηκαν όλες τις ανέσεις, ενώ όταν ήλθαμε εδώ μας έδωσαν μόνο από πέντε λίρες για να περνούμε για ένα ολόκληρο μήνα, μαζί με τη γυναίκα μου και τα παιδιά μου.

Ετσι δύσκολες μέρες δεν περνούν μόνον οι εγκλωβισμένοι έλληνες, αλλά και οι τουρκοκύπριοι που με τα πενιχρά μέσα που διαθέτουν περνούν και αυτοί το δικό τους δράμα. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που οι τουρκοκύπριοι αναγκάζονται να κλέβουν από τα πενιχρά μέσα που έχουν οι εγκλωβισμένοι στην Πάνω Κερύνεια κυρίως ή να επισκέπτονται τα σπίτια τους και να ζητούν να τους δώσουν λίγο καφέ ή ζάχαρη. Αλλοι πιο "νταήδες" επισκέπτονται τα σπίτια των ελλήνων και υπό την απειλή των όπλων τους κλέβουν ό,τι βρουν.

Σιγά, σιγά η ζωή των ελλήνων στο "Ντόουμ" γίνεται ρουτίνα. Λίγοι, λίγοι όμως φεύγουν. Οι υπόλοιποι περιμένουν την εκπλήρωση της υπόσχεσης για μεταφορά τους στα σπίτια τους, που αργεί πολύ όμως να έλθει.

Και ξαφνικά τα Χριστούγεννα του 1974 ενώ περιμένουν μεγαλύτερες ελευθερίες η κάθε τους κίνηση περιορίζεται στο ελάχιστο και γύρω στα τέλη Ιανουαρίου του 1975 η κάθε έξοδος παό το ξενοδοχείο απαγορεύεται. Η πίεση προς τους εγκλωβισμένους να ακολουθήσουν και αυτοί το παράδειγμα των άλλων ελλήνων εντείνεται. Μέχρι τον Φεβρουάριο του ιδίου χρόνου ο αριθμός των εγκλωβισμένων στο "Ντόουμ" δεν ξεπερνά τους 80. Ενας, ένας φεύγουν αφήνοντας στο έλεος των τούρκων αυτά που δημιούργησαν τόσα χρόνια.

Ομως η επιτροπή των εγκλωβσιμένων δεν μένει αδρανής. Αποφασίζει να δραστηριοποιηθεί και να ζητήσει βοήθεια με όποιο μέσο διαθέτει, ώστε να διατηρήσει το ελληνικό στοιχείο στην κατεχόμενη πόλη.

Ετσι αποστέλλει με το "ταχυδρομείο των εγκλωβισμένων" επιστολές σε όλες τις πρεσβείες καταγγέλλοντας τις απραγματοποίητες υποσχέσεις του Ραούφ Ντενκτάς για επάνοδο τους στα σπίτια τους και τις καταπιέσεις που υφίστανται. Οταν το πληροφορείται ο Ντενκτάς γίνεται θηρίο. Ο Καριόλου και ο Δωροθέου, δυο από τα μέλη της Επιτροπής την πληρώνουν πολύ ακριβά και εξαναγκάζονται να φύγουν από την πόλη, ενώ παράλληλα περιορίζονται οι κινήσεις του Προέδρου της επιτροπής Ξάνθου Χαραλαμπίδη.

Είναι πλέον φανερό ότι οι τούρκοι προσπαθούν να καταπνίξουν κάθε αντίδραση ή διαμαρτυρία των εγκλωβισμένων, ενώ παράλληλα δείχνουν ότι βιάζονται να εκκενώσουν το "Ντόουμ" για να το χρησιμοποιήσουν για δικούς τους σκοπούς.

Υστερα από πολλές προσπάθειες ο δρ Χαραλαμπίδης κατορθώνει να δει τον αστυνόμο της Κερύνειας. Η συνάντηση που ακολουθεί στο γραφείο του αστυνόμου, είναι έντονη.

- Εχετε τίποτε εναντίον μου; Θέλω να μου πείτε για να ξέρω. Πρέπει όμως να γνωρίζετε ότι είμαι αποφασισμένος να μείνω στην Κερύνεια, φωνάζει αγανακτισμένος στον αστυνόμο ο γιατρός Χαραλαμπίδης.

- Θεωρείστε πολιτικό πρόσωπο, διότι είστε μέλος του δημαρχείου της Κερύνειας.

- Είναι αστείο να θεωρούμαι πολιτικό πρόσωπο.

Η συζήτηση συνεχίζεται έντονη. Ο Ξάνθος Χαραλαμπίδης δίνει την τελευταία μάχη.

Κάποτε η συζήτηση τελειώνει. Οχι όμως και οι περιορισμοί εναντίον των εγκλωβισμένων. Ούτε και τους ασθενείς δεν του επιτρέπουν πλέον επισκέπτεται, όπως συμβαίνει με κάποια αγγλίδα ονόματι Μπράουν. Η αγγλίδα ζητά μια μέρα να την επισκεφθεί ο γιατρός Χαραλαμπίδης, αλλά ο υπεύθυνος της φρουράς του ξενοδοχείου παραπέμπτει τη συγγένισσα της αγγλίδας που αναζητά τον γιατρό, από το "Ντόουμ" σε τούρκο γιατρό. Ο τούρκος γιατρός δεν βρίσκεται και η αγγλίδα επιστρέφει στον Ξάνθο Χαραλαμπίδη. Στάθηκε αδύνατο να του επιτρέψουν να επισκεφθεί την ασθενή.

Ετσι ο γιατρός Χαραλαμπίδης αναγκάζεται να...εξετάσει την ασθενή νοερώς.

- Πήτε μου ποια είναι η κατάσταση της κυρίας Μπράουν. Από τι υποφέρει για να δω αν μπορώ να σας βοηθήσω.

Η αγγλίδα αρχίζει να περιγράφει στο γιατρό την κατάσταση της ασθενούς.

- Πάρτε αυτά τα χάπια. Ελπίζω ότι θα της κάνουν καλό.

Κάποτε όμως το σχοινί φθάνει στον κόμπο. Και σε μια ύστατη προσπάθεια του ο γιατρός στέλλει μια επιστολή στον ιατρικό σύλλογο Λευκωσίας, με αντίγραφα προς τους υπεύθυνους των τουρκοκυπρίων και στην αγγλική εφημερίδα "Σάϋπρους Μέηλ" στη Λευκωσία με την οποία διαμαρτύτεται για τους περιορισμούς.

Με τη δημοσίευση της επιστολής ο Ντενκτάς βγαίνει από τα ρούχα του. Και ρίχνει πια το γάντι. Με επιστολή του προς τον πρόεδρο της Βουλής και συνομιλητή Γλαύκο Κληρίδη προειδοποιεί ότι αν ο γιατρός Χαραλαμπίδης δεν φύγει από το "Ντόουμ" τότε θα συλληφθεί και θα φυλακισθεί.

Ετσι ο γιατρός θεωρούμενος πλέον ως "εχθρικό πρόσωπο" μαζεύει κι' αυτός ό,τι κατόρθωσε να διασώσει από τους τούρκους και φθάνει στις ελεύθερες περιοχές.

Από αυτή τη στιγμή οι εγκλωβισμένοι ουσιαστικά αποκεφαλίζονται. Ολοι οι υπεύθυνοι τους έχουν εκδιωχθεί, ενώ οι ταλαιπωρίες και οι περιορισμοί που τους επιβάλλουν οι τούρκοι κάμπτουν τη διάθεση της για παραμονή στο ξενοδοχείο και στα σπίτια τους. Ετσι ένας, ένας συνεχίζουν να φεύγουν μέχρι που θα τουρκοποιηθεί πλήρως η πόλη...