25.10.1973: Ο Αρχιμαvδρίτης Χρυσόστoμoς Μαχαιριώτης εκλέγεται vέoς Μητρoπoλίτης Κιτίoυ και εγκαθίσταται στη Λάρvακα.

S-1936

25.10.1973: Ο ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΜΑΧΑΙΡΙΩΤΗΣ ΕΚΛΕΓΕΤΑΙ ΝΕΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΚΙΤΙΟΥ ΚΑΙ ΕΓΚΑΘΙΣΤΑΤΑΙ ΣΤΗ ΛΑΡΝΑΚΑ

Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος προωθούσε τις αποφάσεις του με γοργούς ρυθμούς και την 1η Αυγούστου 1972 συγκάλεσε τη Ιερά Σύνοδο (με την συμμετοχή των Μητροπολιτών Μέμφιδος Νικοδήμου, Χαλεπίου Ηλιού και του Αρχιεπισκόπου Γάζης Στεφάνου, η οποία εξέλεξε δύο νέους Χωρεπισκόπους: Τον Λήδρας Χρύσανθο Σαρηγιάννη και τον Σαλαμίνος Βαρνάβα Σολωμού.

Ο Χωρεπίσκοπος Βαρνάβας εξελέγη στη θέση που κατείχε ο νέος Μητροπολίτης Πάφου Χρυσόστομος.

Λήδρα είναι η αρχαία ονομασία της Λευκωσίας και η Επισκοπή της πόλης αυτής ιδρύθηκε κατά τους πρώτους Χριστιανικούς χρόνους.

Από τους πρώτους Επισκόπους της Λήδρας ήταν ο Τριφύλιος, μαθητής και διάκονος του Επισκόπου Τριμυθούντος Σπυρίδωνα. Αυτός έγινε Επίσκοπος Λήδρας πιθανόν γύρω στον 4ο αιώνα. Τον Τριφύλιον διαδέχθηκε ο μαθητής του Διμίδιος, τον οποίο ο Αγιος Νεόφυτος ονομάζει Διομήδην.

Επισκοπή Σαλαμίνος καλείται αρχικά ο πρώτος θρόνος της Εκκλησίας της Κύπρου από την ομώνυμη πόλη, η οποία μετά την καταστροφή της από σεισμούς το 332 και 342 ανοικοδομήθηκε από τον γιό του Μεγάλου Κωνσταντίνου, του Κωνσταντίνου και ονομάστηκε Κωνσταντία. Ετσι οι μέχρι του 342 Αρχιεπίσκοποι Κύπρου έφεραν τον τίτλο του Επισκόπου Σαλαμίνος.

Τον τίτλο του Χωρεπισκόπου Σαλαμίνος είχαν προηγουμένως ο Κιτίου Νικόδημος Μυλωνάς (1917-1918) και ο πρώην Μητροπολίτης Πάφου Γεννάδιος Μαχαιριώτης (1918-1959 οι οποίοι υπηρετούσαν στην ιεράν Αρχιεπισκοπήν.

Η ενθρόνηση του Χρύσανθου Σαρηγιάνη έγινε την Κυριακή 5 Αυγούστου στον Ιερό ναό Παναγίας Παλλουριώτισσας και του Χωρεπισκόπου Λήδρας την Κυριακή 12 Αυγούστου στον Καθεδρικό Ναό Αγίου Ιωάννου στη Λευκωσία.

Στις 17 Αυγούστου ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος προκήρυξε εκλογές για την πλήρωση της Μητροπόλεως Κιτίου και στις 18 για πλήρωση της Μητρόπολης Μόρφου.

Παράλληλα ο Αρχιεπίσκοπος διόρισε τον Αρχιμανδρίτη Χρυσόστομο Μαχαιριώτη ως εκπρόσωπο του στην περιφέρεια Κιτίου και τον Αρχιμανδρίτη Γρηγόριο Κυκκώτη για την περιφέρεια Μόρφου.

Στην Αρχιεπισκοπική εγκύκλιο για τον διορισμό του Χρυσόστομου Μαχαιριώτη αναφερόταν ότι "ο ειρημένος αντιπρόσωπος ημών ειδικώς θα προϊσταται και προδρεύη των εργασιών της Θρονικής Επιτροπείας, θα εκπροσωπή τον Θρόνον Κιτίου έναντι της Κυβερνήσεως και των Κυβερνητικών γραφείων, θα μετέχη των συμβουλίων, όπου εξ οφφικίου δύναται να μετέχη ο Μητροπολίτης και θα ενεργή πάντα ταύτα εν τω πνεύματι των Ιερών

Κανόνων, του Καταστατικού Χάρτου και των σχετικών Κανονισμών και συμφνώνως προς οδηγίας, ας από καιρού εις καιρόν θα εδίδομεν αυτώ επί εξαιρετικών περιπτώσεων".

Μέλη της Γραμματείας της Επιτροπής εκλογικού αγώνα για την εκλογή του νέου Μητροπολίτη Μόρφου εξελέγησαν οι Αριστος Κάτσης, Ανδρέας Μανώλης, Δώρος Θεοδώρου, Χρίστος Αρτεμίου, Νέστωρ Γεωργίου, Νίκος Σιαμπτάνης, Ερατοσθένης Οδυσσέας, Ανδρέας Παντελίδης, Χρίστος Χριστοφίδης και Παύλος Κυριακίδης με πρόεδρο τον Αρχιμανδρίτη Γρηγόριο Κυκκώτη.

Οι εκλογές για την ανάδειξη των 166 ειδικών ειδικών αντιπροσώπων για την ανάδειξη του νέου Μητροπολίτη Κιτίου έγιναν στις 23 Σεπεμβρίου.

Οι εκλογές για την ανάδειξη των 36 γενικών αντιπροσώπων (12 κληρικών και 24 λαϊκών) έγιναν στις 14 Οκτωβρίου.

Ως Γενικοί αντιπρόσωποι για την πλήρωση του Θρόνου Κιτίου εξελέγησαν οι ακόλουθοι 12 κληρικοί και 24 Λαϊκοί:

ΛΑΡΝΑΚΑ: Οικονόμος Σταύρος Σπανός, Παπαπαναγώτης Μιχαήλ, Παπαπαναγιώτης Χριστοφίδης, Νίκος Δημητρίου, Στ. Ποσκώτης, Χρ. Χριστοφίδης, Μιχ. Κυπριανού, Χαρ. Πατσίδης, Κρίτων Γεωργιάδης και Χρ. Χατζηκυριάκου.

ΞΥΛΟΤΥΜΒΟΥ: Παπαντώνης Κωνταντίνος, Παπαντώνης Στυλιανού, Στ. Παπαγεωργίου, Στ. Μυτίδης, Γ. Α. Νιμολα, Βασ. Σ. Ποσιός.

ΑΡΑΔΙΠΠΟΥ: Παπανικόλας Παπαδημητρίου, Παπαγγελής Ιωάννου, Παπακώστας Γεωργίου, Γιώργος Σταύρου, Ανδρ. Ιωαννίδης, Ανδρ. Νεοφύτου, Νικ. Αντωνίου, Παρασκευάς Βοσκού και Μιχ. Νικόλα.

ΛΕΥΚΑΡΑ: Παπακωνσταντίνος Χριστοδούλου, Παπαγεώργιος Παπακυριακού, Θεο. Ξενοφώντος, Μιχ. Λύτρας, Ιάκ. Ροβης, Λεων. Ανδρονίκου, Χαρ. Βασιλόπουλος, Σαβ. Νικολάου και Χρ. Ν. Κουτσιάς.

Στις 21 Οκτωβρίου η Ιερά Σύνοδος που δεν χρειαζόταν πλέον ξένους συνοδικούς μια τώρα υπήρχαν οι κύπριοι ιεράρχες Μητροπολίτης Πάφου Χρυσόστομος και οι Χωρεπίσκοποι Λήδρας Χρύσανθος και Σαλαμίνος Βαρνάβας, επικύρωσε τις εκλογές για την ανάδειξη των Γενικών Αντιπροσώπων για την εκλογή νέου Μητροπολίτη Κιτίου και όρισε ως ημέραν εκλογής του νέου Μητροπολίτη την Πέμπτη 25 Οκτωβρίου 1973 και ώραν 10 π.μ.

Στη συνέλευση νέος Μητροπολίτης εξελέγη ομόφωνα και διά βοής ο Χωρεπίσκοπος Χρυσόστομος Μαχαιριώτης σε εκλογική συνέλευση που έγινε στη Λευκωσία.

Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος κηρύσσοντας τις εργασιες της εκλογικής συνέλευσης είπε σε ομιλία του για την κρίση στην Εκκλησία:

"Η Ιερά Μητρόπολις Κιτίου παραμένει από τετραμήνου άνευ κανονικού ποιμένος εκπεσόντος του επισκοπικού αξιώματος του τέως Προεστώτος αυτής Ανθίμου διά της καθαιρέσεως αυτού υπό Μείζονος Συνόδου, συντελεσθείσης δε της υπό του καταστατικού χάρτου της Εκκλησίας ημών προνοουμένης διδικασίας περί πληρώσεως του ουτωσί κενωθέντος Θρόνου, συνήλθομεν σήμερον εν τη αιθούση ταύτη προς εκλογήν και ανάδειξιν νέου Μητροπολίτου.

"Η εκκλησία του Αποστόλου Βαρνάβα εδέχθη προσφάτως πλήγματα και ετραυματίσθη βαθέως λόγω των γνωστών ενεργειών και πράξεων των τριών πρώην Μητροπολιτών Πάφου,

Κιτίου και Κυρηνείας, οίτινες κινούμενοι υπό πνευμάτων πονηρών εγένοντο αίτιοι δεινής εκκλησιαστικής κρίσεως.

Από την προκληθείσαν κρίσιν ανανεωμένη και ενισχυμένη θα εξέλθη, ως είμεθα βέβαιοι, η εκκλησία. Ηρχισεν ήδη η επούλωσις των εκκλησιαστικών τραυμάτων και προς τέρμα πλησιάζουσα φαίνεται η κρίσις. Η υπό της παρούσης εκλογικής συνελεύσεως ανάδειξις νέου Μητροπολίτου Κιτίου αποτελεί εν επιπλέον σοβαρόν βήμα προς το τέρμα της κρίσεως".

Για το νέο Μητροπολίτη και τα καθήκοντά του ανέφερε:

"Εν τη επιτελέσει του ιερού καθήκοντος της διά ψήφου αναδείξεως νέου Μητροπολίτου ας έχωμεν υπ' όψιν τας βαρείας υποχρεώσεις και τας πολλαπλάς ευθύνας, τας οποίας συνεπάγεται το επισκοπικόν αξίωμα. Ποιμήν λογικών προβάτων και παιδαγωγός εν Χριστώ είναι ο Επίσκοπος. Καταπιστεύονται αυτώ ψυχαί προς σωτηρίαν. Καθήκον έχει ο Επίσκοπος τη εν τη κιβωτώ της Πίστεως διαφύλαξιν του ποιμνίου και την εις αυτό μετάδοσιν της αγιαζούσης Θείας χάριτος. Μέριμναν έχει την τήρησιν της ορθοδόξου χριστιανικής Παρακαταθήκης και την προάσπισιν αυής κατά πάσης αιρέσεως ή επιβουλής. Υπό τας ιδιαζούσας εν Κύπρω συνθήκας, το έργον του Επισκόπου καθίσταται ακόμη βαρύτερον και δυσκολώτερον. Εχει ούτος καθήκοντα ουχί μόνον θρησκευτικά άλλα και εθνικά. Αγών υπέρ Πίστεως και υπέρ Πατρίδος είναι ο αγών του Κυπρίου Επισκόπου. Ταύτα έχοντες υπ' όψιν, οφείλομεν να εκλέξωμεν άνδρα ικανόν και εν παντί άξιον.

Το χριστεπώνυμον Πλήρωμα της Ιεράς Μητροπόλεως Κιτίου αναμένει από την εκλογική συνέλευσιν την ανάδειξιν Μητροπολίτου διαθέτοντος ζήλον και προσόντα εγγυώμενα επαρκή ανταπόκρισιν εις την υψηλήν επισκοπικήν αποστολήν. Χειραγωγός λοιπόν εις την διάθεσιν της ψήφου των μελών της εκλογικής συνελεύσεως έστω μόνον το αληθές συμφέρον της εκκλησίας και του ευσεβούς αυτής Πληρώματος".

Στο υπόμνημα που εγκρίθηκε από την εκλογική συνέλευση αναφέρονταν και οι υπόλοιποι βαθμούχοι και οφφικιάλοι της Εκκλησίας, εκτός από τους 36 γενικούς αντιπροσώπους, που τάχθηκαν υπέρ της εκλογής του νέου Μητροπολίτη Κιτίου:

"Του Μητροπολιτικού Θρόνου Κιτίου από της δεκάτης τετάρτης Ιουλίου του χιλιοστού εννεακοσιοστού εβδομηκοστού τρίτου σωτηρίου έτους του οικείου ποιμένος αποστερηθέντος, άτε δη του εν αυτώ τέως προεστώτος Μητροπολίτου Ανθίμου καθαιρεθέντος επί κανονικοίς εκκλησιαστικοίς αδικήμασιν υπό της εν τη Ιερά Αρχιεπισκοπή συνελθούσης Μείζονος και Υπερτελούς Συνόδου προνοία και φροντίδι του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Κύπρου κυρίου Μακαρίου του Γ γενομένων πάντων των νομίμων συνωδά τοις θεσμίοις της Αγιωτάτης Εκκλησίας Κύπρου, συνήλθεν εν τω Μεγάλω Συνοδικώ της Ιεράς Αρχιεπισκοπής σήμερον, ημέρα της εβδομάδος Πέμπτη και μηνός Οκτωβρίου εικοστή πέμπτη του χιλιοστού εννεακοσιοστού εβδομηκοστού τρίτου σωτηρίου έτους και ώραν δεκάτην πρωινήν η παρούσα Εκλογική Συνέλευσις υπό την προεδρίαν της Αυτού Μακαριότητος του Αρχιεπισκόπου Κύπρου κυρίου Μακαρίου του Γ παρεδρευόντων αυτώ του Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Πάφου Χρυσοστόμου, του Θεοφιλεστάτου Χωρεπισκόπου Λήδρας κ. Χρυσάνθου και του θεοφιλεστάτου Χωρεπισκόπου Σαλαμίνος κ. Βαρνάβα και συνεδρευόντων των Πανοσιολογιωτάτων Ηγουμένων Κύκκου Χρυσοστόμου, Μαχαιρά Διονυσίου και Αγίου Νεοφύτου Χρυσοστόμου των βαθμούχων κληρικών της ιεράς Αρχιεπισκοπής Πανοσιολογιωτάτων Αρχιμανδρίτου Ευταθίου Παπαγεωργίου και Οικονόμου Δωροθέου Χατζητουμάζου, των βαθμούχων κληρικών της ιεράς Μητροπόλεως Κιτίου Πανοσιολογιωτάτων Αρχιμανδριτών Χρυσοστόμου Μαχαιριώτου και Λεοντίου Χατζηκώτσα και των νομικων αιρετών γενικών αντιπροσώπων, κληρικών τε και λαϊκών, της επαρχίας Κιτίου.

Μετά την επίκλησιν της χάριτος του Παναγίου και τελεταρχικού Πνεύματος η ουτωσί συγκροτηθείσα συνέλευσις προβάσα εις εκλογήν, ανέδειξε διά βοής ως Εψηφισμένον Μητροπολίτην Κιτίου τον πανοσιολογιώτατον Αρχιμανδρίτην Χρυσόστομον Μαχαιριώτην, άνδρα Ιεροπρεπή και κεκοσμημένον υφ' απάντων των προσόντων των εις ποιμένα ονομαζόντων της λογικής του Χριστού ποίμνης.

Εις βεβαίωσιν δε και υπόμνησιν της εκλογής ταύτης συνετάχθη και κατεγράφη εν τω Κώδικι τούτω των Υμπομνημάτων της Ιεράς Αριεπισκοπής η δε πράξις σήμερον, μηνός μεν Οκτωβρίου, εικοστή πέμπτη ημέρα της εβδομάδος Πέμπτη του χιλιοστού εννεακοσιοστού εβδομηκοστού τρίτου σωτηρίου έτους".

Η χειροτονία και ενθρόνηση του νέου Μητροπολίτη έγινε στον ιερό ναό Αγίου Δημητρίου στην Ακρόπολη Λευκωσίας στις 26 Οκτωβρίου και η ενθρόνηση του την επομένη στο Μητροπολιτικό ναό του Σωτήριος στη Λάρνακα.

Μιλώντας κατά την χειροτονίαν του νέου Μητροπολίτη ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος είπε απευθυνόμενος στο χειροτονούμενο:

"Διά της εκλογής και αναδείξεως σου εις τον Μητροπολιτικόν θρόνον Κιτίου, αγαπητέ Αδελφέ, η Εκκλησία του Αποστόλου Βαρνάβα προσλαμβάνει νέον αίμα. Βαδίζουσα τον δρόμον της καθάρσεως εξέρχεται ανανεωμένη και ενισχυμένη εκ της προσφάτου κρίσεως, την οποίαν προεκάλεσαν οι τρεις καθαιρεθέντες.

Εκλήθης εις αρχιερατικόν αξίωμα και αναλαμβάνεις από τούδε την διαποίμανσιν του εν τη Μητροπόλει Κιτίου ποιμνίου υπό συνθήκας αίτινες καθιστώσι το δύσκολον εν τη φύσει έργον σου ακόμη δυσκολώτερον. Εις περιπέτειαν και εις ταλαιπωρίαν ωδήγησε το ποίμνιον της Μητροπόλεως Κιτίου ο καιθαιρεθείς προκάτοχός σου. Ευλόγως δε τούτο προσδοκά μείζονα μέριμναν και φροντίδα παρά του νέου Ποιμενάρχου του. Ο ευσεβής και πατριωτικός λαός της Λάρνακος, ο οποίος αποτελεί το εμπεπιστευόμενον σοι σήμερον ποίμνιον πολλάς ελπίδας επί σε στηρίζει και πολλά αναμένει παρά σου. Εχομεν την βεβαιότητα ότι επαρκώς θα αναποκριθής εις τας προσδοκίας του ποιμνίου σου".

Το νέο Μητροπολίτη προσφώνησε ο Μητροπολίτης Πάφου Χρυσόστομος και ο Πρόεδρος της εκλογικής επιτροπής για την ανάδειξη του Μητροπολίτη Νίκος Δημητρίου.

Ο Μητροπολίτης Πάφου αφού συνεχάρη τον νεοεκλεγέντα πρόσθεσε ότι δεν εγκατελείφθη η εθνική πορεία και ούτε άλλαξε το τέρμα του εθνικού αγώνα, αλλά υπονομεύθηκε και κατέστη δύσβατος από την παρανομίαν.

Είπε ακόμα ότι θα απαιτηθή πολύς μόχθος "διά να αποκτηθούν τα απολεσθέντα και να δημιουργηθή νέα οδός προς τον λιμένα των εθνικών πόθων και επιδιώξεων που δεν είναι άλλη, παρά η Ενωσις ολοκλήρου της Κύπρου, ακεραίας και όχι διχοτομημένης, με τη Μητέρα Ελλάδα".

Εξάλλου ο Νίκος Δημητρίου εξέφρασε την πεποίθηση ότι ο νέος ιεράρχης θα παράσχει αμέσως την υποστήριξη και συμπαράσταση προς τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο "ο οποιος επικεφαλής του κυπριακού ελληνισμού αγωνίζεται υπέρ της σωτηρίας και εδαφικής ακεραιότητος της Κύπρου".

Στην απάντηση του ο νέος Μητροπολίτης είπε ότι δεν λησμονεί πως είναι "Ελλην Κύπριος ιεράρχης, ουδέ παραγνωρίζει ότι η ελληνικωτάτη αύτη νήσος αγνωνίζεται και θα αγωνίζεται μέχρι τέλους διά την δικαίωσιν και εκπλήρωσιν των προαινίων πόθων της".

Πρόσθεσε:

"Με αρχηγόν τον άξιον ηγέτην ημών Αρχιεπίσκοπον και Εθνάρχην Μακάριον θα αγωνισθώ κι εγώ πάση δυνάμει, παρά το πλευρόν του και θα εκδαπανηθώ ώστε η Μητροπολιτική αυτή περιφέρεια να αποβή φωτεινός φάρος, ο οποίος θα λάμπη και θα οδηγή την ελληνικήν Μεγαλόνησον προς τα υψηλά πεπρωμένα".

Η Ιερά Σύνοδος αποκτούσε τώρα ακόμα ένα μέλος.