8.3.1970: Ο Ζαχαρίας Παπαδoγιάvvης σε δραματική κατάθεση τoυ περιγράφει πως κατόρθωσε vα πρoσγειώσει τo λαβωμέvo ελικόπτερo στo oπoίo επέβαιvε o Αρχιεπίσκoπoς Μακάριoς κατά τηv απόπειρα εvαvτίov τoυ.

S-1829

8.3.1970: Ο ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΠΑΠΑΔΟΓΙΑΝΝΗΣ ΣΕ ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΙ ΠΩΣ ΚΑΤΩΡΘΩΣΕ ΝΑ ΠΡΟΣΓΕΙΩΣΕΙ ΤΟ ΛΑΒΟΜΕΝΟ ΕΛΙΚΟΠΤΕΡΟ ΣΤΟ ΟΠΟΙΟ ΕΠΕΒΑΙΝΕ Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΜΑΚΑΡΙΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ

Η περιγραφή που έδωσε ο Χειριστής του ελικοπτέρου του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Ζαχαρίας Παπαδογιάννης, κατά τη δολοφονική απόπειρα εναντιον του Μακαρίου ήταν συγκλονιστική.

Λόγω των τραυμάτων που υπέστη ο Παπαδογιάννης έδωσε την κατάθεση του για την απόπειρα εναντίον του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, στις 8 Μαρτίου 1970 στην περιοχή της Ιεράς Αρχιεπισκοπής, ενώπιον του δικαστή Χρ. Χατζηαναστασίου στο Γενικό Νοσοκομείο, όπου νοσηλευόταν μετά τα τραύματα που υπέστη κατά την απόπειρα.

Παρόντες ήσαν οι δικηγόροι υπεράσπισης και κατηγορούσης αρχής και οι κατηγορούμενοι (στη διάρκεια της προανάκρισης) Αδάμος Χαρίτωνος, Γεώργιος Ταλιαδώρος, Αντωνάκης Σολομώντος Αντωνάκης Γεναγρίτης, Κώστας Π. Ιωαννίδης και Πολύκαρπος Πολυκάρπου.

Ανέφερε ο Παπαδογιάννης:

"Είμαι ηλικίας 42 ετών, είμαι έγγαμος και έχω δυο τέκνα, μίαν θυγατέρα 3,5 ετών και ένα αγόρι ηλικίας 1,5 ετών. Είμαι ταγματάρχης του ελληνικού πυροβολικού εν ενεργεία. Ευρίσκομαι εν Κύπρω από τον Οκτώβριο του 1966 και είμαι ο χειριστής του Προεδρικού ελικοπτέρου από τότε.

Το Προεδρικόν ελικόπτερον σταθμεύει πάντοτε εις το Προεδρικόν Μέγαρον. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας χρησιμοποιεί το ρηθέν ελικόπτερον σχεδόν πάντοτε όταν ταξιδεύη εκτός Λευκωσίας. Η εκκίνησις γίνεται και εκ του Προεδρικού Μεγάρου και εκ της Ιεράς Αρχιεπισκοπής. Οταν ο Πρέοδρος της Δημοκρατίας θέλει να εκκινήση εκ της Αρχιεπισκοπής, η πτήσις είναι πάντοτε προγραμματισμένη από μίαν έως τρεις ημέρας ενωρίτερον. Αναφορικώς με την πτήσιν της 8ης Μαρτίου 1970, εγώ εγνώριζα από μιας εβδομάδος την πτήσιν ταύτην.

Αι πτήσεις αι οποίαι ελάμβαναν χώραν κατά ημέραν Κυριακήν εγένοντο πάντοτε εκ της Ιεράς Αρχιεπισκοπής. Οταν η εκκίνησις εγένετο εκ της Αρχιεπισκοπής μετέβαινον εκ των προτέρων εις το Προεδρικόν Μέγαρον, επιβαίνων ελικοπτέρου και εν πτήσει μετέβαινον εις την Ιεράν Αρχιεπισκοπήν.

Πάντοτε προσεγείωνα το ελικόπτερον προ της κυρίας εισόδου της Αρχιεπισκοπής έναντι του Παγκυπρίου Γυμνασίου επί ενός σημείου όπου υπάρχει γρασίδι- μεταξύ της εξωτερικής εισόδου και της μαρμαρίνης κλίμακος, ήτις οδηγεί εντός του Αρχιεπισκοπικού Μεγάρου.

Την 8ην Μαρτίου 1970 και ώραν 7.02 π.μ. προσεγειώθην εις τον άνωθι χώρον της Ιεράς Αρχιεπισκοπής με μέτωπον προς την παλαιάν Αρχιεπισκοπήν.

Αμα τη προσγειώσει του ελικοπτέρου, λόγω του ότι ο Μακαριώτατος δεν ενεφανίσθη κατήλθον του ελικοπτέρου, ήνοιξα την θύραν της θέσεως του Μακαριωτάτου εντός του ελικοπτέρου, η οποία ευρίσκεται αριστερά παραπλεύρως της θέσεως του χειριστού και τον ανέμενον επί τέσσερα λεπτά. Είχον το ελικόπτερον εν λειτουργία.

Το Προεδρικον ελικόπτερον έχει πέντε θέσεις, δύο έμπροσθεν και τρεις όπισθεν.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας πάντοτε χρησιμοποιεί την έμπροσθεν θέσιν παρά την αριστεράν πλευράν του χειριστού.

Εις το προαύλιον της Αρχιεπισκοπής υπήρχον τρεις εν όλω αστυνομικοί, εκ των οποίων ο εις εν πολιτική περιβολή.

Την 7.06 ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ενεφανίσθη εις την είσοδον του Αρχιεπισκοπικού Μεγάρου, κατήλθε της κλίμακος και κατηυθύνθη προς το ελικόπτερον και εισήλθεν εντός αυτού.

Ο Μακαριώτατος κατέλαβε την συνήθη θέσιν του. Εκλεισα και ησφάλισα την θύραν και μετά ταύτα κατέλαβον την ιδικήν μου θέσιν ως χειριστής.

Εκλεισα την θύραν, έθεσα τας ζώνας ασφαλείας, έβαλα τα ακουστικά ασυρμάστου εις τα αυτιά μου και ήρχισα την διαδικασίαν απογειώσεως.

Αμα τη απογειώσει και καθ' ην στιγμήν εκέρδιζα ύψος έστρεψα το ελικόπτερον προς τα αριστερά διά να εισέλθω εντός της κοίτης του πνέοντος ανέμου. Το ελικόπτερον απεγειώθη σχεδόν κατακορύφως με μικράν προς τα εμπρός κίνησιν.

Οταν ευρισκόμην εις ύψος ανώτερον της οροφής του Αρχιεπισκοπικού Μεγάρου ήτοι περί ένα ή έως δύο μέτρα υψηλότερον, αλλ' ουχί ύπερθεν της στέγης αλλά ύπερθεν του προαυλίου και ότε είχα αλλάξει διεύθυνσιν από βορράν 150 μοίρας αριστερά, με κατεύθυνσιν προς το Τρόοδος, οριζοντίως και ήρχισα να αυξάνω ταχύτητα και ύψος διερχόμενος άνωθεν της οροφής του Αρχιεπισκοπικού Μεγάρου και όταν ευρισκόμην ύπερθεν του τέλους της νοτίας πτέρυγος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής, και εις ύψος περίπου 10 μέτρα, ύπερθεν της οροφής του κτιρίου ήκουσα ένα πυροβολισμόν, ο οποίος αντελήφθην ότι έπληξε το ελικόπτερον.

Ακολούθως ήκουσα ριπήν πολυβόλου, ήτις σαφώς αντελήφθην ότι έπληξε το ελικόπτερον. Ισως η πρώτη σφαίρα της ως άνω ριπής να με έπληξεν εις την κοιλιακήν χώραν. Ηκουσα άλλους πυροβολισμούς και άλλας ριπάς. Προς στιγμήν εθεώρησα ότι εξερράγη βόμβα κάτωθεν του καθίσματος μου, διότι ανετινάχθην περί τα δέκα εκατοστά του μέτρου από το κάθισμά μου.

Ταυτοχρόνως ησθάνθην ότι από την μέσην και κάτω δεν είχα σώμα.

Εστριψα προς τον Μακαριώτατον, όστις μου εφάνη ανήσυχος και κοίταζε προς τα αριστερά, έξω και του είπα; "Μας βάλλουν Μακαριώτατε". Αισθανόμενος φοβερούς πόνους είπα κάτι εις τον Μακαριώτατον. Αντελήφθην ότι μας έβαλλον από τα αριστερά και πίσω. Απεφάσισα να προσγειώσω το ελικόπτερον πάση θυσία. Ενώ οι πυροβολισμοί συνεχίζοντο έμπροσθεν και εις μικράν απόστασιν εφαίνετο εις ανοικτός χώρος, ο οποίος περιεβάλλετο από κτίρια. Είχεν ηλεκτροφόρα σύρματα και άλλα εμπόδια.

Προς στιγμήν ήρχισα να μη βλέπω έμπροσθεν μου. Εθάμπωσαν τα μάτια μου. Προσεπάθησα ανοίγοντας τα μάτια μου να διακρίνω τα έμπροσθεν μου αντικείμενα πλέον ευκρινώς ότε το ελικόπτερον ευρέθη εις λίαν χαμηλόν ύψος άνωθεν της οροφής μιας οικίας, με κίνδυνον προσκρούσεως επ' αυτής και ανατροπής του ελικοπτέρου.

Ασυναισθήτως κατέβαλα προσπάθειαν να κερδίσω ύψος και κατώρθωσα να υπερβώ το εμπόδιον.

Την στιμήν ταύτην το ελικόπτερον είχε τάσιν να αναποδογυρισθή αριστερά. Ηδη ευρισκόμην προς το πεδίον προσγειώσεως.

Το ελικόπτερον εξηκολούθει την τάσιν να ανατραπή αριστερά. Κατέβαλον μεγάλην προσπάθειαν να το κρατήσω οριζοντίως. Την στιγμήν ταύτην διεπίστωσα προς την θέσιν του Αρχιεπισκόπου καπνούς εντός του ελικοπτέρου ήτοι την αριστεράν πλευράν του ελικοπτέρου.

Κατερχόμενος με μεγάλην ταχύτητα καθόδου προς αποφυγήν των πυρών και όταν ευρέθην εκτός βολής, λόγω του προκαλύμματος που εδημιουργήθη εκ της υπάρξεως μιας οικίας. Τότε ήκουσα ένα μεγάλον κρότον. Απευθύνην προς τον Μακαριώττον και του είπα: " Σώσατε με, Μακαριώτατε, πεθαίνω".

Αμέσως προσεγειώθην. Η προσγείωσις ήτο ασφαλής και εις ουδένα εμπόδιον προσεκρούσαμεν,

Μετά τον θόρυβον που ανέφερα άνωθι δεν ήκουσα άλλους πυροβολισμούς. Πρώτος κατήλθε του ελικοπτέρου ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και ήρχισε να απομακρύνεται ταχέως λόγω υποδείξεως μου εκ του κινδύνου εκρήξεως και πυρκαγιάς.

Οταν ο Μακαριώτατος ευρίσκετο εις απόστασιν 4-5 μέτρων εκ του ελικοπτέρου απομακρυνόμενος κατήλθον του ελικοπτέρου ήρχισα ταχέως κρατών τα τραύματά μου, κατευθυνόμενος προς νότον.

Οταν εκάλυψα απόστασιν 20 περίπου μέτρων. Εγονάτισα και έπεσα κατά γης, εις υπτίαν θέσιν εντός της οδού λόγω των τραυμάτων μου.

Ταυτοχρόνως ανεκάλυψα την κοιλίαν μου και είδα τα αίματα.

Ο Μακαριώτατος ήρχισε να καλή εις βοήθειαν. Αρχικώς εν πρόσωπον με αυτοκίνητον τύπου βαν προσεφέρθη να με μεταφέρη, αλλά τελικώς ετοποθετήθην εις το πίσω κάθισμα ενός "βολκς-βάγκεν" ο οδηγός του οποίου και ένα νεαρόν πρόσωπον με μετέφερον εις το Νοσοκομείον.

Ενθυμούμαι ότι προτού μεταφερθώ εις το Νοσοκομείον με επλησίασαν δύο νεαραί και μία ηλκιωμένη και νομίζω είναι αυταί αι οποίαι με μετέφερον εις το αυτοκίνητον.

Οταν μετεφέρθην εις το Γενικόν Νοσοκομείον απώλεσα τας αισθήσεις μου".