29.6.1968: Ο Αλέκoς Παvαγoύλης ξαvά στηv Κύπρo όπoυ εκπαιδεύεται από τoυς αvθρώπoυς τoυ Πoλύκαρπoυ Γιωρκάτζη στη χρήση εκρηκτικώv υλώv, εvώ από τη Λευκωσία στέλλovται στov Παvαγoύλη στηv Αθήvα με τo διπλωματικό σάκκo εκρηκτικές ύλες.

S-1796

29.6.1968: Ο ΑΛΕΚΟΣ ΠΑΝΑΓΟΥΛΗΣ ΞΑΝΑ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΟΠΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΤΟΥ ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΥ ΓΙΩΡΚΑΤΖΗ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΕΚΡΗΚΤΙΚΩΝ ΥΛΩΝ ΕΝΩ ΑΠΟ ΤΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΣΤΕΛΛΟΝΤΑΙ ΣΤΟΝ ΠΑΝΑΓΟΥΛΗ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΜΕ ΤΟ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟ ΣΑΚΚΟ ΕΚΡΗΚΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ

Ο Αλέκος Παναγούλης συνέχισε να οργανώνει στην Αθήνα τη δράση της αντιχουντικής οργάνωσης του, Ελληνική Αντίσταση κατά το Μαϊο του 1968. Ομως οι ελλείψεις ήταν μεγάλες. Και όταν έφυγε και πάλι από την Αθήνα για τη Ρώμη στις 8 Ιουνίου, έγραψε στον ΑΡΗ, δηλαδή τον Αντρέα Παναγιώτου, φίλο του Γιωρκάτζη, πρώην μέλος της ΕΟΚΑ και στέλεχος της Επιτροπής για την Αποκατάσαση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα και συντονιστή της Ελληνικής Αντίστασης στην Κύπρο, ότι χρειαζόταν ανθρώπους, εκπαίδευση και υλικά.

Ο Παναγούλης ταξίδευε πάντα με κυπριακό διαβατήριο που του έδωσε ο Γιωρκάτζης με το όνομα Μάριος Ανδρέου. Στη Ρώμη με τους συνεργάτες του αποφάσισαν να αρχίσουν τη δράση τους στις 17 Αυγούστου, με μια δυναμική και εντυπωσιακή ενέργεια, τη δολοφονία του Γεωργίου Παπαδόπουλου, που θα την συνόδευαν πράξεις σαμπτάζ σε όλη την Αθήνα και το κίνημα από αντιχουντικούς αξιωματικούς.

Για μια τέτοια δράση όμως χρειαζόταν προπαρασκευή. Και πάλι η Κύπρος έγινε η βάση της εξορμήσεως.

Για άλλη μια φορά ο Παναγούλης έφυγε από τη Ρώμη. Αυτή τη φορά με τον Νικολαϊδη και στις 29 Ιουνίου έφθασε στη Βηρυτό με πλαστογραφημένο ελληνικό διαβατήριο και με το όνομα Αντώνιος Καραπέτρος. Από τη Βηρυτό έφθασαν στη Λευκωσία και ο Γιωρκάτζης έστειλε για να τους παραλάβουν δυο δικούς του αστυνομικούς.

Οδήγησαν τον Παναγούλη και τον Νικολαϊδη στο ξενοδοχείο "Ελση", του οποίου τη διεύθυνση είχε ο Κλεάνθης Ναύτης, μυημένος και αυτός στα σχέδια. Προηγουμένως ο Ναύτης ήταν διευθυντής στο "Κατσελλής Χιλ", που ο Γιωρκάτζης χρησιμοποιούσε για τις μυστικές δραστηριότητες του. Το ξενοδοχείο αυτό όμως ήταν πολυσύχναστο, ιδιαίτερα από Ελληνες αξιωματικούς κι έτσι βρήκαν το "Ελση", με λιγώτερη κίνηση και προπαντός άγνωστο στους αξιωματικούς.

Ο Γιωρκάτζης, ο Παναγούλης και ο Νικολαϊδης είχαν επανειλημμένες επαφές και συσκέψεις στο σπίτι του Ανδρέα Παναγιώτου, που βρισκόταν στην οδό Μνασιάδου, ακριβώς απέναντι από τη Λέσχη Αξιωματικών της ΕΛΔΥΚ.

Συμφωνήθηκε όπως οι άνθρωποι του Γιωρκάτζη εκπαιδεύσουν τους φιλοξενούμενους του στη χρήση όπλων και πυρομαχικών.

Προστίθεται στο βιβλίο των Παναγιώτη Παπαδημήτρη και Αντρέα Νεοφύτου, Πολύκαρπος Γιωρκάτζης οι τελευταίες του στιγμές, Λευκωσία 1994, σελ. 86:

" Την ευθύνη ανέλαβε ο Κυριάκος Πατατάκος (υπεύθυνος αξιωματικός της αστυνομίας επί των εκρηκτικών υλών) και άλλα μέλη της ΚΥΠ, άνθρωποι και συνεργάτες του Γιωρκάτζη που ήξεραν να κρατούν το στόμα τους κλειστό, όπως ο Ανδρέας Μακρίδης και ο Μιχάλης Κουδουνάρης.

Η εκπαίδευση στη χρήση όπλων γινόταν στην επαρχία Κερύνειας.

Η εκπαίδευση κράτησε για αρκετό χρονικό διάστημα. Ο Ανδρέας Μακρίδης τον εκπαίδευσε στην κατασκευή κρησφυγέτων στην περιοχή της Καλογραίας την Κερύνεια και στην αποθήκευση όπλων και πυρομαχικών.

Ο Κυριάκος Πατατάκος κι ο Κουδουνάρης τον εκπαίδευσαν στην τοποθέτηση βομβών.

"Ολα στηρίζονται" του είπε ο Πατατάκος" στη χρήση των ωρολογιακών Μολυβδοκόνδυνλων. Το Μολυβδοκόνδυλο κατατρώγεται από τον υδράργυρο και το ασίτ,

καταστρέφεται κι απελευθερώνεται το ελατήριο (σούστα) πάνω στο οποίο υπάρχει μια βελόνα, η οποία προσκρούει στον πυροκροτή κι ακολουθεί η έκρηξη της βόμβας.

Ανάλογα με την περίπτωση και τις καιρικές συνθήκες η εκρηξη μπορεί αν καθορισθεί να σημειωθεί από πέντε λεπτά μέχρι 24 ώρες.

Ο Παναγούλης άκουε τις οδηγίες και προσπαθούσε να μάθει όσα περισσότερα μπορούσε.

"Οταν έχουμε ψηλή θερμοκρασία η έκρηξη σημειώνεται γρήγορα. Οταν υπάρχει ψύχρα τότε η έκρηξη καθυστερεί" του ανέφερε ο Πατατάκος.

Σε μια περίπτωση ο Μιχάλης Κουδουνάρης μετέφερε τον Παναγούλη στην περιοχή των οικοπέδων Παρασκευάϊδη στη θαλάσσια περιοχή των Πανάγρων, όπου τον έβαλε να κάμει μια πρώτη δοκιμαστική έκρηξη βόμβας. Τα μολυβδοκόνδυλα που χρησιμοποιήθηκαν προέρχονταν από την Εθνική Φρουρά. Του τα ειχε δώσει ένας στρατιωτικός φίλος του.

Ο Παναγούλης θα παρακολούθησε τουάχιστον δέκα μαθήματα. Εμαθε επίσης πως να προκαλεί έκρηξη παγιδευμένης νάρκης με την ένωση των δυο πόλων, μιας μπαταρίας, με σύρμα, από μακρυά. Η εποχή της ΕΟΚΑ ξαναζούσε.

Στο τέλος είχε γίνει ξεφτέρι.

Θα τα θυμόταν όταν θα επέστρεφε στην Ελλάδα.

Στις 11 Ιουλίου 1968 ο Παναγούλης έφυγε από τη Λευκωσία μέσω Βηρυτού για τη Ρώμη κι' από εκεί στις 17 Ιουλίου βρέθηκε και πάλι στην Αθήνα.

Αξίζει να αναφερθεί ότι μερικά από τα πρώτα φυλλάδια της οργάνωσης του Παναγούλη τυπώθηκαν με τον πολυγράφο της ΚΥΠ στην Κερύνεια.

Τα τύπωσε ο Κουδουνάρης και τα έδωσε στους συνεργάτες του Παναγούλη που τα έστελλαν στην οργάνωση στη Ρώμη κι' απ' εκεί διανεμήθηκαν στις διάφορες χώρες και στην Ελλάδα.

Απο τη Λευκωσία ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης φρόντισε να σταλούν στον Πααγούλη οι πρώτες εκρηκτικές ύλες, τις οποίς συσκεύε ο αταάκος και τις έστελλε στην Αθήνα μέσω του διπλωματικού σάκκου, όπως είχε συμφωνηθεί.

Του έστειλε δυο φορές εκρηκτική ύλη Σε-4, Πυροκροτητές και Μολυβδοκόνδυλα και ωρολογιακούς μηχανισμούς.

Δεν δυσκολεύθηκαν πολύ. Ο Γιωρκάτζης είχε γνωστούς και συνεργάτες σε όλα τα πόστα. Στο Υπουργείο Εξωτερικών αυτή την περίοδο υπεύθυνος για το διπλωματικό σάκκο ήταν ο Μίκης Μιχαηλίδης, γνωστός του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη από τη εποχή της ΕΟΚΑ. Ο Μιχηαλίδης αναπληρούσε τον προϊστάμενο του που απουσίαζε.

Στέλλονταν πολύ συχνά διάφορα πακέτα. Τα καθήκοντα του αρμοδιου υπαλλήλου εκεί ήταν να καταγράφει μάλλον παρά να απορρίπτει τα δέματα που στέλλονταν με το σάκκο. Πόσο μάλλον όταν το πακέτο αυτό το εστελλε ένας συνεργάτης του πανίσχυρου Υπουργού Εσωτερικών.

Απ' έξω από τα πακέτα τοποθετείτο το όνομα Βασίλειος Χριστοδούλου. Ο Βασίλειος Χριστοδούλου ήταν ένα υπαρκτό πρόσωππο, ήταν κάποιος βιβλιοπώλης των Αθηνών. Ηταν γνωστός του Ανδρέα Παναγιώτου, όταν ήταν φοιτητής στην Αθήνα κι έτσι διάλεξε το όνομα του για να φαίνεται ως παραλήπτης.

Είχε συμφωνηθεί τα δέματα να αποστέλλονται κάθε Σάββατο που υπήρχε αποστολή διπλωματικού σάκκου από τη Λευκωσία για την Αθήνα.

Τα πρώτα δύο Σάββατα δεν έγινε αποστολή. Το τρίτο στις 3 Αυγούστου, έγινε μια δοκιμαστική αποστολή. Περιείχε μόνο ρούχα. Το παρέλαβε ο Λεκανίδης και το παρέδωσε στον Παναγούλη. Το δέμα ήταν πολύ βαρύ.

Η τετάρτη αποστολή ήταν πραγματική και πραγματοποιήθηκε το αμέσως επόμενο Σάββατο 10 Αυγούστου.

Το πακέτο το πήρε στο Μίκη Μιχαηλίδη ο Κυριάκος Πατατάκος.

Ο Μίκης Μιχαηλίδης παρεξενεύτηκε για το ενδιαφέρον του Πατατάκου, ο οποίος ρωτούσε συνέχεια:

"Τον κλείνετε καλά το διπλωματικό σάκκο; Τον αναποδογυρίζετε; Πώς τον μεταφέρετε;"

Ηταν μεγάλο και περίεργο το ενδιαφέρον του Πατατάκου αλλά ο Μίκης Μιχαηλίδης δεν έδωσε τότε σημασία.

Ο Πατατάκος έμεινε μάλιστα μαζί του μέχρι που έκλεισε το σάκκο και τον βοήθησε και τον μετέφερε μέχρι το Αυτοκίνητο που σε λίγο αναχωρούσε για το αεροδρόμιο.

Μέσα στο σάκκο ο Μίκης Μιχαηλίδης τοποθέτησε κι ένα αντίγραφο της κατάστασης των πραγμάτων που είχε τοποθετήσει. Και μιλούσε για κάποιο πακέτο που του είχε παραδώσει ο Κυριάκος Πατατάκος.

Το πακέτο που έστειλε ο Παπατάκος ήταν εκείνο που περιείχε χρήσιμο υλικό με το οποίο ο Παναγούλης θα κατασκεύαζε τις πρώτες βόμβες. Ο Παναγούλης πανηγύριζε σαν το παρέλαβε. Δεν έβλεπε την ώρα ν' αρχίσει αμέσως δράση. Κι' αυτή η ώρα δεν θ' αργούσε καθόλου.

Ο Λεκανίδης είπε αργότερα στο δικαστήριο για τον τρόπο παραλαβής των αποστολών μέσω του διπλωματικού σάκου:

"Ο Παναγούλης μου είπε ευθύς μετά τη μύηση μου στην παράνομη οργάνωση: Θα πηγαίνεις στην κυπριακή πρεσβεία κάθε Σάββατο και ώρα μία παρά τέταρτο και να παραλαμβάνεις ένα δέμα.

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Από πού θα το ζητούσατε αυτό το δέκα.

ΛΕΚΑΝΙΔΗΣ: Από τη ρεσεψιόν της Κυπριακής πρεσβείας.

- Υπό ποίαν ιδιότητα θα εμφανιζόσουν;

- Θα ζητούσα ένα δέμα για το Βασίλη Χριστοδούλου.

Πήγα από τότε μέχρι τις δέκα του μηνός (Αυγούστου 1968) τέσσερα συνεχή Σάββατα. Το πρώτο Σάββατο που πήγα και ζήτησα το δέμα ως Βασίλειος Χριστοδούλου μου είπαν ότι δεν υπήρχε δέμα για τον κ. Χριστοδούλου. Το ίδιο συνέβη και κατά το δεύτερο Σάββατο.

Ο ταχυδρόμος της πρεσβείας με ρώτησε αν ήμουν ο ίδιος. Του είπα ότι είμαι υπάλληλος του. Με ρώτησε τι περιέχει το δέμα. Του είπα βιβλία. Ανοιξαν ένα δέμα που είχε βιβλία και με ρώτησε αν ήταν αυτά. Του είπα όχι.

Το τρίτο Σάββατο τρεις Αυγούστου πήγα και πάλι στην κυπριακή πρεσβεία και ζήτησα πάλι δέμα. Ηταν δυο κοπέλλες στη ρεσεψιόν και μου παρέδωσαν το δέμα. Η μια από αυτές μια ψηλή και σωματώδης κοπέλα. Μου το έδωσε λέγοντας μου:

- Είναι βαρύ.

- Ηταν βαρύ;

- Μάλιστα. Το πήρα κι έφυγα.

- Σου έκαμαν καμιά έρευνα για να δουν αν ήσουν ο Χριστοδούλου;

- Οχι.

Το τέταρτο Σάββατο, 10 Αυγούστου ζήτησα το δέμα.

Περίμενα διότι καθυστέρησε να έλθει ο διπλωματικός σάκκος. Ηρθε στη 1.30 και τον άνοιξαν τέσσερα μαζί άτομα του προσωπικού της πρεσβείας. Εβγαλαν το δέμα, το οποίον πήρα και έφυγα.

- Πού τα πήρες τα δέματα;

- Στο σπίτι του Κλωνιζάκη, όπου περίμενε ο Παναγούλης, ο οποίος μου είπεν ότι περιέχουν εκρηκτικές ύλες.

- Ποιος έστελλε τα δέματα από την Κύπρο;

- Εκ των υστέρων έμαθα. Ο Γιώρκάτζης. Μου το είπε ο Κλωνιζάκης. Το έμαθα στις 14 ή 15 του μηνός, (Αυγούστου 1968). Εμένα με συνέλαβαν στις 16.

- Πριν συλληφθείς σου είπε ο Κλωνιζάκης ότι τα δέματα τα έστελλε ο Γιωρκάτζης;

- Μάλιστα.

- Πώς το ήξερε;

- Δεν μου είπε.

Σε αλλες ερωτήσεις του Προέδρου ο Λεκανίδης είπε ότι ο Παναγούλης του είχε αναφέρει ότι όταν πήρε κάποιο γράμμα που του είχε παραδώσει ο Κλωνιζάκης, ότι στις 13 Αυγούστου αναμενόταν από την Κύπρο με "Φέρρυ Μπόουτ", ένα αυτοκίνητο Μερσεντές μαύρο, 220, το οποίο περιείχε πυρομαχικά και όπλα.

- Από ποιον στελλόταν;

- Δεν μου είπε ποιος το στέλλει. Εκ των υστέρων έμαθα από τον Κλωνιζάκη για το Γιωρκάτζη.

Ο Λεκανίδης είχε αρχίσει τις αποκαλύψεις και δεν έλεγε να σταματήσει. Μίλησε ακόμα και για τον Ανδρέα Παναγιώτου που είχε ψευδώνυμο Αρης.

ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ ΕΠΙΤΡΟΠΟΣ: Από τις επαφές που είχετε τι άλλο ξέρετε;

- Μου είχε πει ο Παναγούλης ότι αν πάθει τίποτε ο ίδιος να ρωτήσω τον Κλωνιζάκη για να του πει για κάποιο πρόσωπο και να με φέρει σ' επαφή μ' αυτό.

- Τι εννοούσε;

- Να γνωρίσω κάποιο πρόσωπο.

- Συνεπώς υπάρχει κάποιος άλλος σε αντικατάσταση του Παναγούλη σε περίπτωση εξουδετέρωσης του; Αυτός ο κάποιος έχει αποκαλυφθεί;

- Είναι ο Γιωρκάτζης.

- Αυτός είναι στον τομέα της δράσης αυτής της ανατρεπτικής ή ο πολιτικός αρχηγός;

- Ο Παναγούλης μου είπε να ζητήσω τον Κλωνιζάκη για να με φέρει σ' επαφή με κάποιο πρόσωπο και ρώτησα τον Κλωνιζάκη ποιο ειναι αυτό το πρόσωπο και μου είπε ότι είναι ο Γιωρκάτζης.

Η επιστολή που πήρε ο Κλωνιζάκης προερχόταν από το Νικολαϊδη από τη Ρώμη και με παραπλανητικές ημερομηνίες, όπως είχε συμφωνηθεί (στη θέση της πραγματικής τοποθετείτο

μια άλλη προχωρημένη κατά ένα μήνα και δυο μέρες) πληροφορούσε τον Παναγούλη ότι θα έφθανε μια αποστολή από την Κύπρο με οπλισμό.

"Ο Κλεάνθης με την Αφροδίτη θα περάσουν από εκεί με αυτοκίνητο στις 17 Σεπτεμβρίου. Θα έλθουν μάλλον με το Φέρρυ Μπόουτ" στον Πειραιά. Τους είπα ότι επειδή εσύ θα λείπεις κατά πάσαν πιθανότητα, λόγω του ταξιδίου σου, θα σε παρακαλέσω να στείλεις κα ένα γνωστό σου να τους παραλάβει. Φρόντισε σε παρακαλώ αν και τους έγραψα να αναβάλουν για λίγες μέρες το ταξίδι τους, ώστε να είσαι κι εσύ εκεί. Περιμένω νέα σου. Γράφε μου πότε- πότε άν και ξέρω ότι έχεις πολλές δουλειές και είσαι πολυάσχολος".

Φιλικώτατα,

Τάσος

Ο Κλεάνθης που αναφερόταν στην επιστολή ότι θα έφθανε στον Πειραιά δεν ήταν άλλος παό τον Κλεάνθη Ναύτη, διευθυντή του ξενοδοχείου "Ελση" (μετέπειτα ανώτερο υπάλληλο του ΚΟΤ) ο οποίος είχε φιλοξενήσει τον Παναγούλη κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη Λευκωσία με το Νίκο Νικολαϊδη σαν εκπαδεύονταν στην κατασκευή, τοποθέτηση και ανατίναξη βομβών και ναρκών.

Ο Ναύτης θα πήγαινε στην Αθήνα με την μαύρη Μερσεντές υπ' άριθμόν εγγραφής CQ423 φορτωμένη με όπλα.

Ο Κλεάνθης Ναύτης θα αναχωρούσε στις 13 Αυγούστου με το πλοίο "Αφροδίτη" για τον Περαιαιά. Γι' αυτό και στην επιστολή αναφερόταν συνθηματικά "ο Κλεάνθης με την Αφροδίτη θα περάσουν από εκεί με το αυτοκίνητο στις 17 Σεπτεμβρίου" εννοώντας με το κωδικό μήνυμα ότι το πλοίο θα έφθανε στην Αθήνα στις 15 Αυγούστου.

Το αυτοκίνητο ήταν πραγματικά η μαύρη Μερσεντές ιδιοκτησία του Κλεάνθη Ναύτη, η οποία έμοιαζε με ολόκληρη αποθήκη όπλων.

Η Μερσεντές είχε μεταφερθεί μυστικά στο γκαράζ του Καρυδά στη Λευκωσία κι εκεί εργάστηκαν αρκετοί έμπιστοι άνθρωποι, οι οποίοι κατασκεύασαν μυστικές κρύπτες σε όλα τα μέρη, στις πόρτες, στο πάτωμα, στο χώρο αποσκευών και στα καθίσματα, όπου μπορούσαν να κρυφθούν από σφαίρες μέχρι όπλα.

Οταν τέλειωσε η διαρρύθμιση, ο Πατατάκος έκρυψε στις κρύπτες 20 όπλα, από πιστόλια μέχρι αυτόματα, κι αρκετές εκρηκτικές ύλες.

Υστερα έκλεισαν τους κρυψώνες με ηλεκτροκόλληση και πάλι και στη συνέχεια τοποθετήθηκε η ταπετσαρία.

Μόνο αν κάποιος γνώριζε για τις κρυψώνες μπορούσε αν εντοπίσει τα όπλα.

Η διαφορά ήταν μόνο στο βάρος της Μερσεντές, η οποία είχε αηξηθεί κατά μισό τόνο.

Ομως τελικά η Μερσεντές δεν έφυγε για την Αθήνα γιατί ενώ ο Κλεάνθης Ναύτης, βρισκόταν στο λιμάνι έτοιμος να αναχωρήσει για τον Πειραιά, έφθασαν τα νέα από την Αθήνα ότι ο Παναγούλης είχε ήδη αρχίσει δράση και προσπάθησε να σκοτώσει το δικτάτορα Παπαδόπουλο στις 13 Αυγούστου 1968.

Καμιά εξήγηση δεν δόθηκε. Μόνο εικασίες μπορούν να γίνουν. Ισως να φοβόταν ότι υπήρχε ενδεχόμενο να διαρρεύσουν τα σχέδια του και θέλησε να μετακινήσει την ημερομηνία της απόπειρας κατά της ζωής του Παπαδόπουλου κατά μερικές ημέρες.

Ο,τι κι αν συνέβαινε, η αποτυχημένη απόπειρα εναντίον της ζωής του δικτάτορα κινητοποίησε τη χούντα μετά τη σύλληψη του κι έτσι όλα ήλθαν σε λίγο στην επιφάνεια.

Ετσι η χούντα έμαθε και για τη μαύρη Μερσεντές που θα μεταφερόταν στην Αθήνα φορτωμένη οπλισμό.

Και σαν το "Αφροδίτη" κατέπλευσε στον Πειραιά, οι άνδρες των μυστικών υπηρεσιών άρχισαν να την αναζητούν.

Πραγματικά βρήκαν μια μαύρη Μερσεντές που μεταφερόταν από την Κύπρο. Ομως δεν είχε καμμιά σχέση με τη συνωμοσία. Ανήκε στο νομικό σύμβουλο της Κυπριακής πρεσβείας στην Αθήνα Ακη Ιακώβου.

Από τις έρευνες δεν βρήκαν τίποτα, αλλά ο Ιακώβου τελικά κηρύχθηκε ανεπιθύμητος και διώχθηκε από την Αθήνα.

Η χούντα άρχισε δραστικές έρευνες και σε λίγες μέρες ξεκαθάρισε τα πράγματα γύρω από την απόπειρα μια και ο Παναγούλης και αρκετοί συνεργάτες του συνελήφθησαν.