2 8 1859: Ιδρύεται η Ενωση Κυπρίων Αγροτών (ΕΚΑ) που διαδέχεται την Ενωση Αγροτών Κύπρου (ΕΑΚ)

S-1443

2.8.1959: ΙΔΡΥΕΤΑΙ Η ΕΝΩΣΗ ΚΥΠΡΙΩΝ ΑΓΡΟΤΩΝ, ΕΚΑ, ΠΟΥ ΔΙΑΔΕΧΕΤΑΙ ΤΗΝ ΕΝΩΣΗ ΑΓΡΟΤΩΝ ΚΥΠΡΟΥ, ΕΑΚ

Το Δεκέμβρη του 1955 όταν το ΑΚΕΛ κηρύχθηκε παράνομο οι βρεττανοί συνέλαβαν και την ηγεσία της Ενωσης Αγροτών Κύπρου, ΕΑΚ, της οργάνωσης των Αγροτών του ΑΚΕΛ.

Οι ηγέτες της ρίφθηκαν στις φυλακές και με την αποφυλάκιση τους το 1957 η οργάνωση άρχισε να φθίνει όπως συνέβη και με την οργάνωση νεολαίας ΑΟΝ.

Ετσι στα 1959 και ενώ η Κύπρος οδηγείτο στην ανακήρυξη της Κυπριακής ανεξαρτησίας, αλλά με την αγροτική οργάνωση του Κόμματος να βρίσκεται ακόμα στην παρανομία, μια και ο Κυβερνήτης Σερ Χιου Φουτ αρνείτο να άρει το διάταγμα προγραφής της, αποφασίστηκε η δημιουργία μιας νέας οργάνωσης, η οποία θα έθετε πάνω σε νέες βάσεις την οργάνωση των αγροτών του Κόμματος.

Ετσι ιδρύθηκε η Ενωση Κυπρίων Αγροτών.

Το ιδρυτικό συνέδριο έγινε στις 2 Αυγούστου στην παρουσία 1400 αντιπροσώπων από 246 χωριά, σύμφωνα με την εφημερίδα του Κόμματος "Χαραυγή" της 4.8.1959.

Βασικός ομιλητής ο Χαμπής Μιχαηλίδης, ο οποίος είχε διατελέσει με τους άλλους ηγέτες του ΑΚΕΛ στη Φυλακή με την προγραφή του κόμματος το 1955.

Σύμφωνα με την ίδια εφημερίδα το σύνθημα που κυριαρχούσε στο συνέδριο (Παγκύπρίο Αγροτικό Συνέδρίο) από την πρώτη ομιλία του κ. Ανδρέα Σιαήλη από τη Δερύνεια που άνοιξε τις εργασίες του μέχρι το τελευταίο ψήφισμα, "ήταν η συναδέλφωση των αγροτών, Ελλήνων και Τούρκων στον αγώνα για λύση των πολυάριθμων προβλημάτων τους και η ενότητα του λαού για την ανοικοδόμηση της Κύπρου, την ολοκλήρωση της ανεξαρτησίας της και την εξασφάλιση ενός ειρηνικού και ευτυχισμένου μέλλοντος".

Ακόμα το συνέδριο "ύψωσε φωνή καταδίκης όλων εκείνων που σ' αυτή την κρίσιμη καμπή της κυπριακής ιστορίας προσπαθούν να διασπάσουν την αγροτική μας τάξη και τον κυπριακό λαό γενικότερα".

Στο συνέδριο που έγινε στο κινηματοθέατρο Ρόγιαλ στη Λευκωσία παρέστησαν κρατικοί αξιωματούχοι της μεταβατικής κυβέρνησης όπως ο υφυπουργός Γεωργίας Ανδρέας Αζίνας μαζί με τον Μ. Μιχαηλίδη, εκπρόσωπος του υπουργού Γεωργίας κ. Πλουμέρ και ο κ. Σμιρνιός, εκπρόσωπος του τμήματος συνεργατικής ανάπτυξης.

Στη σκηνή του Ρόγιαλ βρικόταν το σύνθημα " Ζήτω η συναδέλφωση της αγροτιάς" και σαν συνέχεια στο πίσω μέρος το σύνθημα " ζήτω το Ενιαίο Μέτωπο του Κυπριακού λαού".

Σε άλλα πανό υπήραν τα ακόλουθα συνθήματα: "Αγρότες αγκαλιάστε τα συνεργατικά ιδρύματα", "τ' αγροτικά χρέη να μετετατραπούν σε μακροπρόθεσμα", "απαλλοτρίωση της τσιφλικάδικης χαλίτικης και δασικής γης", "ταμείο ασφάλειας και κοινωνικές ασφαλίσεις για όλους τους αγρότες", "να γίνουν αρδευτικά έργα", "διατρήσεις και φράγματα στους παταμούς για να ποτίζεται η γη μας", " τιμές ασφάλειας για όλα τ' αγροτικά προϊόντα".

Το προεδρείο του συνεδρίου αποτέλεσαν οι Κυριάκος Τσιέττης (πρόεδρος) από την Αμμόχωστο, Χαμπής Μιχαηλίδης, Λευκωσία, Νεόφυτος Ηλία, Λεμεσός, Ανδρέας Σιαήλης Δερύνεια, Νεόφυτος Γρηγορίου Κίτι, Γιαννής Αναστάση, Νατά, Γιάννης Τριανταφυλλίδης, Παλαιχώρι, Σάββας Χαμπή Πυρόϊ, Αγαθοκλής Πιερή, Τσέρι, Ανδρέας Κρασιάς, Γερόλακκος, Γεώργιος Καούλλας, Αυγόρου, Νίκος Πουμπουρής, Μαραθόβουνος, Μελής Πασχάλη, Τρίκωμο, Σπύρος Χρυσάνθου, Μέσα Γειτονιά, Γιάννης Γιάλλουρος, Βάσα, Γεώργιος Γιαννακού, Πάχνα, Μήτσος Πασιουρτίδης Περβόλια, Νικόλας Γιαννή, Ξυλοφάγου, Στρατής Ξενοφώντος,

Κισσόνεργα, Ξενοφών Παπαϊωάννου, Κάθηκας, Ευριπίδης Στεφάνου, Πέγεια, Θουκής Αργυρίδης, Βάσα, Δημήτρης Καπνιστός, Αραδίππου, Αρτέμης Αντωνιάδης Γερμασόγεια, Νίκος Μονογιός, Γιαλούσα, Γεώργιος Πατάτας, Κώμη Κεπήρ, Σάββας Γεωργίου, Κάτω Βαρώσι, Βασίλης Πάτσαλος, Κίτι, Σάββας Κοτσώνιας, Κίτι και Ζένιος Α. Ρουσιαλή Πραστειό Αμμοχώστου.

Ο Ανδρέας Σιαήλης που μίλησε πρώτος στο συνέδριο αναφέρθηκε στα αγροτικά προβλήματα και ανακοίνωσε ότι τη σύγκληση του συνεδρίου είχαν 62 αγροτικοί παράγοντες από όλη την Κκύπρο.

Κάλεσε επίσης το συνέδριο σε μονόλεπτη σιγή προς τιμή των αγωνιστών που έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια του Κυπριακού αγώνα και ολοκλήρωσε την ομιλία του ζητωκραυγάζοντας υπέρ της ενότητας όλου του Κυπριακού λαού, Ελλήνων και Τούρκων.

Ο Χαμπής Μιχαηλίδης προέβη σε μια αδρομερή παρουσίαση των προβλημάτων των αγροτών θίγοντας τα προβληματα των πατατοπαραγωγών, αμπελουργών, σιτοπαραγωγών, κτηνοτρόφων, χρεών, του συνεργατισμού και κατέληξε στην ανάγκη για ίδρυση της Ενωσης Κυπρίων Αγροτών.

Ο ομιλητής τόνισε ότι ότι μ' όλο που απορρίφθηκε από την ηγεσία της ΠΕΚ πρόταση για σύσκεψη με σκοπό την οργάνωση όλων των αγροτών σε μια μόνο οργάνωση η ΕΚΑ θα έχει πάντα απλωμένο το χέρι ης συνεργασίας.

Υστερα χαιρέτισε το συνέδριο ο Ανδρέας Αζίνας ο οποίος μιλώντας εκ μέρους του υπουργού Γεωργίας Πλουμέρ είπε:

"Ευχόμενοι επιτυχίαν εις τας εργασίας του Συνεδρίου σας εκφράζομεν τη βεβαιότητα ότι θα εξαγάγετε τους καλύτερους τρόπους και συμπεράσματα δι' αντιμετώπισιν των προβλημάτων σας και θα τα υποδείξετε εις ημάς διά την πρόοδον των αγροτών, διά των ομιλιών εξετέθησαν τα καθήκοντα και αι υποχρεώσεις ημών. Οφείλω να πω ότι όπως υπάρχουν καθήκοντα διά την μελλοτικήν Κυβέρνησιν, υπάρχουν καθήκοντα και δι' ένα έκαστον των αγροτών.

Εις το μέλλον δεν θα υπάρχουν ξένη Κυβέρνησις και Κύπριοι αγρόται θα φέρωμεν από ημισείαν την ευθύνην διά το οικοδόμημα κάτω από το οποίον ο κύπριος αγρότης θα έχη την πρώτην θέσιν δικαιωματικά".

Ο Γ. Καούλλας πατατοπαραγωγός, εξέθεσε τα προβλήματα των πατατοπαραγωγών, ο Ξενοφών Παπαϊωάννου τα προβλήματα των αμπελουργών, ο Σάββας Χαμπή τα προβλήματα των κτηνοτρόφων και ο Βάσος Παναγή τα προβλήματα των Κτηνοτρόφων.

Για τα άλλα προβλήματα μίλησαν οι Χρ. Μιλτιάδου, Νίκος Μονογιός, Σπύρος Χρυσάνθου, Στρατής Ξενοφώντος, Χαράλαμπος Σβανάς και Πανιάς Αχιλλέας από τον Κουτσοβέντη.

Στη συνέχεια το συνέδριο ενέκρινε το σχέδιο απόφασης το οποίο εγκρίθηκε ομόφωνα και ακολούθησε εκλογή του Κεντρικού Συμβουλίου της ΕΚΑ που το αποτελούν οι πιο κάτω:

Χαμπής Μιχαηλίδης Κυριάκος Τσιέττης, Α. Σιαήλης, Νεόφυτος Γρηγορίου, Νεόφυτος Ηλία, Γιάννης Αναστάση, Γιάννης Τριανταφυλλής, Σάββας Χαμπή, Αγαθοκλής Πιερή, Ανδρέας Κρασιά, Γεώργιος Καούλλας, Νίκος Πουμπουρής, Μελής Πασχάλη, Σπύρος Χρυσάνθου, Γιάννης Γιαλλουρίδης, Γεώργιος Γιαννακού, Μήτσος Πασιουρτίδης, Νικόλαος Γιαννή, Στράτης Ξενοφώντος, Ξενοφών Παπαϊωάννου, Ευριπίδης Στεφάνου, Θουκής Αργυρίδης, Δημήτρης Καπνιστός, Αντώνης Αντωνιάδης, Βρυώνης Θεμιστοκλέους, Ισίδωρος Μαρκουλλής, Κυριάκος

Σορόκκος, Γεώργιος Πατάτας, Αντώνης Σ. Κόκκινου, Γεώργιος Θεοδοσίου, Θωμάς Ιωάννου, Ανδρέας Προκόπη, Σάββας Γεωργίου, Νικόλας Βανέζης, Νίκος Μονογιός, Γεώργιος Κατσούνας, Βασίλης Πάτσαλος, Γεώργιος Σουτζής και Ανδρέας Τουμάμος.

Πρόεδρος του Συμβουλίου εκλέγηκε ο Α. Σιαήλη και Γενικός Γραμματέας ο Χαμπής Μιχαηλίδης, θέση που κράτησε για δεκάδες χρόνια.

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Το κείμενο της απόφασης του συνεδρίου με το οποίο ζητείτο να διανεμηθεί η γη στους καλλιεργητές της και να γίνουν διατρήσεις, αρδευτικά έργα και υδατοφράκτες έχει ως εξής:

"Το Παγκύπρο Αγροτικό Συνέδριο που συνήλθε σήμερα Κυριακή 2 Αυγούστου 1959 στο θέατρο Ρόγιαλ Λευκωσίας και στο οποίο παρακάθησαν 1400 ανιπρόσωποι από 246 χωριά της Κύπρου, αφού άκουσε ομιλίες και συζήτησε τα διάφορα αγροτικά προβλήματα ψηφίζει τις παρακάτω αγροτικές διεκδικήσεις:

1. Να παραχωρηθεί η τσιφλικάδικη, μοναστηριακή, χαλίτικη και η καλλιεργήσιμη δασική γη στους ακτήμονες μικρογεωργούς και κτηνοτρόφους. Μέχρις ότου γίνει απολλοτρίωση να εφαρμοσθεί νόμος που να καθορίζει τα ενοίκια πάνω στη γη, έτσι που να μη γίνεται εκμετάλλευση σε βάρος των αγροτων μας.

2. Να γίνουν έρευνες για εξεύρεση νερών. Να γίνουν διατρήσεις με κυβερνητικά έξοδα. Να γίνουν αρδευτικά έργα και φράγματα στους ποταμούς, για να μη χύνεται άδικα το νερό της βροχής στη θάλασσα.

3. Να προμηθευτούν οι γεωργοί μας φτηνά λιπάσματα, Να γίνουν σταθμοί γεωργικών μηχανημάτων που να τα ενοικιάζουν στους γεωργούς. Να γίνουν εδαφολογικές μελέτες σε όλες τις περιοχές. Να προμηθευτούν οι γεωργοί μας με καλύτερες ποικιλίες σπόρων. Να γίνεται επιστημονική καταπολέμηση των φυτικών ασθενειών και να παραχωρούνται στους γεωργόυς φτηνά γεωργικά φάρμακα. Να διοριστούν γεωπόνοι στα βασικά αγροτικά κέντρα για να παράσχουν κάθε επιστημονική βοήθεια στους γεωργούς. Να ιδρυθούν γεωργικές σχολές για την μορφωτική κατάρτηση των αγροτοπαίδων.

4. Να καθορισθούν τιμές ασφάλειας για τα αγροτικά προϊόντα με βάση το κόστος παραγωγής. Να γίνει προσπάθεια για την εξεύρεση αγορών. Να κλειστούν αεροπορικές συμφωνίες σε όσες χώρες δέχονται τα προϊοντα μας με βάση το ανταλλακτικό εμπόριο. Να βοηθηθούν οι γεωργοί μας να ρίξουν το κόστος παραγωγής για να μπορέσουμε να δώσουμε φθηνότερα προϊόντα, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Προϊόντα μας που αντιμετωπίζουν κρίση στη διάθεση τους, να επιχορηγούνται για να μη καταστρέφονται οικονομικά οι παραγωγοί μας.

5. Να εξασφαλιστούν στους κτηνοτρόφους μας φτηνές τροφές. Να τους δοθεί γη για να καλλιεργούν και να βόσκουν τα πρόβατα τους. Να εξασφαλισθούν αγορές για τα κτηνοτροφικά προϊόντα. Να βοηθηθούν οι κτηνοτρόφοι μας να προμηθευτούν καλύτερα ζώα. Να διορισθούν κτηνίατροι στα βασικά αγροτικά κέντρα και να παραχωρούνται φάρμακα για τα ζώα σε χαμηλές τιμές. Να καταργηθούν όλοι οι αντικτηνοτροφικοί νόμοι που εμποδίζουν την ανάπτυξη της κτηνοτροφίας μας.

6. Να δοθεί κάθε βοήθεια από την Κυβέρνηση για την ανάπτυξη και σταθεροποίηση του Συνεργατικού Κινήματος. Να δημοκρατικοποιηθούν οι νόμοι του συνεργατισμού. Να δουλεύει το συνεργατικό μας κίνημα πάνω στην ορθή βάση της εξυπηρέτησης όλων ανεξαίρετα των αγροτών.

7. Να λυθεί το πρόβλημα των αγροτικών χρεών. Να επιχορηγηθεί η γεωργική τράπεζα με ένα μεγάλο ποσό που να καλύπτει τις δανειστικές ανάγκες των αγροτών. Να μεταφερθούν όλα τα αγροτικά χρέη στις συνεργατικές και τη γεωργική τράπεζα και να μετατραπούν οι σε μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Να ανασταλεί η πληρωμή των χρεών των αγροτικών κλάδων που αντιμετωπίζουν κρίση. Να παραχωρηθούν δάνεια στους αγρότες που επλήγησαν από την ανομβρία.

8. Να εφαρμοστεί ένα πλήρες σύστημα κοινωνικών ασφαλίσεων, που να καλύπτει όλους τους εργαζομένους του χωριού, να περιλαμβάνει συντάξεις για τους γέρους, παροχή ιατρικής περίθαλψης, επιδόματα για δυστυχήματα. Να ιδρυθούν νοσοκομεία στα βασικά αγροτικά κέντρα με έμπειρους γιατρούς. Να διορισθούν προσοντούχες μαίες σε όσα χωριά δεν υπάρχουν. Να ληφθούν φροντίδες για τα παιδιά και τη νεολαία του χωριού. Να βελτιωθεί το σχέδιο ασφαλείας των αγροτικών προϊόντων έναντι των θεομηνιών.

9. Να λυθούν τα κοινοτικά προβλήματα. Να διορθωθούν οι δρόμοι μέσα στα χωριά και οι δρόμοι που συνδέουν τα χωριά με τις πόλεις. Να κτιστούν αγορές και σχολεία στα χωριά που έχουν ανάγκη. Να ηλεκτροφωτιστούν τα χωριά και να αναπτυχθεί η τηλεφωνική συγκοινωνία τους με τις πόλεις.

10. Για την προώθηση των πιο πάνω αγροτικών διεκδικήσεων το Παγκύπριο Αγροτικό συνέδριο αποφασίζει την ίδρυση της Ενωσης Κυπρίων Αγροτών ΕΚΑ.

Βασικοί σκοποί της ΕΚΑ είναι η ανακίνηση και προώθηση των αγροτικών προβλημάτων, η καλλιέργεια της ενότητας και συναδέλφωσης μεταξύ των αγροτών. Μέλη της ΕΚΑ γίνονται όλοι ανεξαίρετα οι κάτοικοι του χωριύ, που έχουν σχέση με την αγροτική παραγωγή.

11. Το Παγκύπριο Αγροτικό Συνέδριο δίνει εντολή στο Κεντρικό Αγροτικό Συμβούλιο να παρουσιάσει τις αγροτικές διεκδικήσεις και τα αγροτικά προβλήματα στον Πρόεδρο και Αντιπρόεδρο της Μεταβατικής Επτροπής και στους αρμόδιους υπουργούς και τμηματάρχες και να τα συζητήσει μαζί τους. Το Κεντρικό Συμβούλιο της ΕΚΑ καλειται να οργανώσει πρόγραμμα κινητοποίησης και διαβημάτων των αγροτών για τη λύση των προβληάτων τους.

12. Το Παγκύπριο Αγροτικό Συνέδριο δίνει επίσης εντολή στο Αγροτικό Κεντρικό Συμβούλιο να συνεχίσει τις προσπάθειες του για συνεργασία μεταξύ των αγροτικών προβλημάτων.

Στις σημερινές κρίσιμες στιγμές που περνούν οι αγρότες μας και γενικώτερα ο λαός μας, η ενότητα των αγροτικών δυνάμεων αποτελεί ύψιστη εθνική ανάγκη. Μόνο η ενότητα στο κάθε χωριό μεταξύ δεξιών και αριστερών αγροτών μόνο η συνεργασία μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων θα οδηγήσει τους αγρότες μας στο δρόμο της αναγέννησης και της προόδου.

Πάνω στη βάση της συνεργασίας, το Παγκύπριο Συνέδριο δίνει εντολή στην ΕΚΑ και το κεντρικό Αγροτικό Συμβούλιο να πλησιάσει την ηγεσία της ΠΕΚ για τον καταρτισμό ενός κοινού προγράμματος προώθησης και λύσης των αγροτικών προβλημάτων. Πάνω στην ίδια βάση καλούνται όλοι οι αντιπρόσωποι, καλείται όλος ο αγροτικός κόσμος να καταβάλει κάθε προσπάθεια για σύμπνοια και συναδέλφωση στο κάθε κυπριακό χωριό.

13. Το Παγκύπριο Αγροτικό Συνέδριο διακηρύττει ότι τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα ο κυπριακός λαός, προβλήματα που δημιούργησε η συμφωνία της Ζυρίχης, θα αντιμετωπιστούν καλύτερα με το Ενιαίο Μέτωπο όλων των κομμάτων, οργανώσεων και παραγόντων του λαού, με τη συνεργασία Ελλήνων και Τούρκων.

Με το Ενιαίο Μέτωπο και την πάλη του λαού μας, θα κτίσουμε μια Κύπρο Δημοκρατική, Ειρηνική και Ευτυχισμένη..."