Πρώτη Ηλεκτρονική Ιστορία της Κύπρου

image

Δωρεάν προσφορά σε ερευνητές, μελετητές, φοιτητές, μαθητές και δημοσιογράφους.

Από την Κύπρο στην αρχαιότητα, μέχρι την Κύπρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αγγλοκρατία, η ΕΟΚΑ, το πραξικόπημα, το σχέδιο Ανάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αρχείο Παναγιώτη Παπαδημήτρη

papademetris-pΜοναδικό αρχείο στο οποίο μπορείτε να προστρέξετε και να αναζητήσετε εύκολα και γρήγορα αυτό που θέλετε για μια περίοδο 8.000 ετών για την Ιστορία της Κύπρου.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

17-19.10.1931: Παραιτoύvται και oι βoυλευτές Ν. Κλ. Λαvίτης, Φειδίας Κυριακίδης και Γ. Αραδιππιώτης

S-517

17-19.10.1931: ΠΑΡΑΙΤΟΥΝΤΑΙ ΚΑΙ ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ Ν. ΚΛ. ΛΑΝΙΤΗΣ, ΦΕΙΔΙΑΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ ΚΑΙ Γ. ΑΡΑΔΙΠΙΩΤΗΣ

 

Φειδίας Κυριακίδης, παραιτήθηκε ακολουθώντας τον Μητροπολίτη Κιτίου (Φωτογραφία από το ειδικό έντετο «Σελίδες της Κύπρου» της εφημερίδας Φιλελεύθερος

Η απόφαση του Μητροπολίτη και βουλευτή Νικόδημου Μυλωνά να παραιτηθεί και η εγκύκλιος του προς τον Κυπριακό λαό στις 17 Οκτωβρίου 1931, με την οποία ανακοίνωνε την παραίτηση του, έπεσαν σαν βόμβα και συντάραξαν τα ανήσυχα πολιτικά νερά της Κύπρου.

 

Τρεις από τους βουλευτές της Μητροπολιτικής του περιφέρειας, οι Ν. Κλ. Λανίτης, Φειδίας Κυριακίδης και Γ. Αραδιπιώτης τον ακολούθησαν αμέσως.

Εγραφε ο Λανίτης στην επιστολή παραίτησης του προς τον Κυβερνήτη (εφημερίδα "Αλήθεια" 23.10.31):

" Εξοχώτατε,

Εκπληρών ιερόν καθήκον προς τον λαόν τον οποίον εκπροσωπώ, λαμβάνω την τιμήν να δηλώσω προς την Υμετέραν Εξοχότητα, εν τη ιδιότητι μου ως βουλευτού Λεμεσού, ότι η θέλησις του λαού είναι μία και μόνη και αναλλοίωτος: Η Ενωσις της Πατρίδος μας μετά της μητρός αυτής Ελλάδος.

Εξοχώτατε,

Ημίσεος και πλέον αιώνος βρεττανική διακυβέρνησις απέδειξε περιτράνως ότι είναι αδύνατος οιαδήποτε προκοπή και ευημερία του Λαού υπό ξενικόν καθεστώς και απέδειξεν ακόμη ότι είναι αδύνατος οιαδήποτε διαλλαγή ενός φιλελευθέρου και ιστορικού ελληνικού λαού προς καθεστώς υφιστάμενον εναντίον της θελήσεως του και επί τη βάσει του δικαίου του ισχυρού.

Μετά την τελευταίαν εξουθένωσιν της λαϊκής αντιπροσωπείας διά νομοθετήσεως διά βασιλικών διαταγμάτων εναντίον της γνώμης και των αποφάσεων της Βουλής, μετά την συνεχώς γενομένων καταπάτησιν και καταρράκωσιν των δικαιωμάτων του λαού, μετά την οικτράν οικονομικήν κατάστασιν εις ην περιήγαγε τον τόπον η σπατάλη και η αδιαφορία της ξένης Κυβερνήσεως, μετά την συνεχώς εφαρμοζομένην ιμπεριαλιστικήν πολιτικήν απέναντι της αγαπημένης μας Πατρίδος, Πατρίδος ευγενούς και ιστορικής, και μετά την χθες γενομένην κήρυξιν της Ενώσεως υπό της Α. Π. του Μητροπολίτου Κιτίου, απηχούσαν τους πόθους και την θέλησιν του Λαού, η θέσις μου εν τη Βουλή θ' απετέλει ψευδή κατάστασιν, θίγουσαν και την προσωπικήν και την Εθνικήν μου αξιοπρέπειαν και επιβάλλεται διά τούτο εις εμέ το καθήκον προς τον λαόν, την Πατρίδα μου και την φυλήν μου να υποβάλω την παραίτησιν μου απο ταύτης. Δεχθήτε την παραίτησιν μου ταύτην, παρακαλώ εξοχώτατε, ως μίαν ισχυράν διαμαρτυρίαν του αδικουμένου, προπηλακιζομένου, περιφρονουμένου, τυραννουμένου και δυστυχούντος Λαού προς την αδικούσαν βίαν.

Δεχθήτε ταύτην, Εξοχώτατε, ως μίαν δήλωσιν του Λαού προς την Κυβέρνησιν της Α. Μ. ότι θέλει πλέον να γίνη κύριος του ιδίου του Οίκου, τον οποίον ξένοι επιδρομείς καταπατούν και ότι έχει περισσότερον παντός άλλου δικαίωμα να ζη ελεύθερος επάνω εις την ιεράν γην, όπου είναι θαμμέναι τριάντα αιώνων γενεαί προπατόρων του.

Υποβάλλων την παραίτησιν μου ταύτην προς την Υμετέραν Εξοχότητα, εύχομαι διακαώς, όπως η Μεγάλη Βρετανία δυνηθή εν τω κυπριακώ ζητήματι να επανεύρη ταχέως τον δρόμον της δικαιοσύνης και της πολιτικής ηθικής.

Διατελώ μετά πάσης τιμής

Νικ. Κλ. Λανίτης.

(Μεταγλώττιση)

" Εξοχότατε,

 

Ν. Κλ. Νανίτης: Ακολούθησε τα βήματα του Κιτίου Νικοδήμου και παραιτήθηκε

Εκπληρώνοντας ιερό καθήκο προς το λαό τον οποίο εκπροσωπώ, λαμβάνω την τιμή να δηλώσω προς την εξοχότητά σας με την ιδιότητα μου ως βουλευτού Λεμεσού, ότι η θέληση του λαού είναι μία και μόνη και αναλλοίωτη: Η Ενωση της Πατρίδας μας με τη μητέρα της Ελλάδα.

 

Εξοχότατε,

Βρεττανική διακυβέρνηση μισού αιώνα απέδειξε περίτρανα ότι είναι αδύνατη οποιαδήποτε προκοπή και ευημερία του Λαού υπό ξενικό καθεστώς και απέδειξε ακόμη ότι είναι αδύνατη οποιαδήποτε διαλλαγή ενός φιλελεύθερου και ιστορικού ελληνικού λαού σε καθεστώς υφιστάμενο εναντίον της θέλησης του και στη βάση του δικαίου του ισχυρού.

Μετά την τελευταία εξουθένωση της λαϊκής αντιπροσωπείας με νομοθέτηση με βασιλικά διατάγματα εναντίον της γνώμης και των αποφάσεων της Βουλής, ύστερα από τη γενόμενη συνεχώς καταπάτηση και καταρράκωση των δικαιωμάτων του λαού, μετά την οικτρή οικονομική κατάσταση στην οποία οδήγησε τον τόπο η σπατάλη και η αδιαφορία της ξένης Κυβέρνησης, μετά από την εφαρμοζόμενη συνεχώς ιμπεριαλιστική πολιτική απέναντι στην αγαπημένη μας Πατρίδα, Πατρίδα ευγενή και ιστορική και μετά την κήρυξη χθες της Ενωσης από την Α.Π. το Μητροπολίτη Κιτίου, που απηχεί τους πόθους και τη θέληση του Λαού, η θέση μου στη Βουλή θα απετελούσε ψευδή κατάσταση, που θίγει και την προσωπική και την Εθνική μου αξιοπρέπεια και επιβάλλεται γι'αυτό σε μένα το καθήκον προς το λαό, την Πατρίδα μου και τη φυλή μου να υποβάλω την παραίτησή μου από αυτή. Δεχθήτε την παραίτηση μου αυτή, παρακαλώ εξοχότατε, ως μια ισχυρή διαμαρτυρία του αδικούμενου, προπηλακιζόμενου, περιφρονούμενου, τυραννούμενου και δυστυχούντος Λαού προς την άδικη βία.

Δεχθείτε αυτήν, Εξοχότατε, ως μια δήλωση του Λαού προς την Κυβέρνηση της Α.

Μ. ότι θέλει πλέον να γίνει κύριος του ίδιου του Οίκου του, τον οποίο καταπατούν ξένοι επιδρομείς και ότι έχει περισσότερο από κάθε άλλον δικαίωμα να ζει ελεύθερος στην ιερη γη, όπου είναι θαμμένες γενεές προπατόρων του τριάντα αιώνων.

Υποβάλλοντας την παραίτηση μου αυτή προς την Εξοχότητά σας, εύχομαι διακαώς, όπως η Μεγάλη Βρετανία δυνηθεί στο κυπριακό ζήτημα να επανεύρει ταχέως το δρόμο της δικαιοσύνης και της πολιτικής ηθικής".

Εξ άλλου ο Φειδίας Κυριακίδης, υποβάλλοντας την παραίτηση του στις 19 Οκτωβρίου, δύο ημέρες πριν από την έκρηξη των Οκτωβριανών έγραφε στον Κυβερνήτη Ρόναλντ Στορρς:

"Εξοχώτατε,

Η αυθάδης και προκλητική διαγωγή και συμπεριφορά της Βρεττανικής και της Κυπριακής Κυβερνήσεως απέναντι του πτωχού και αδυνάτου Κυπριακού λαού ευρύνει την μεταξύ του λαού και της Κυβερνήσεως υφισταμένην ήδη οξείαν αντίθεσιν.

Είναι γνωστόν, ότι κατά την διάρκειαν του μεγάλου πολέμου διάφοροι μεγαλώνυμοι πολιτικοί αγύρται κατά το πλείστον συμπατριώται Σας, Εξοχώτατε, διεκήρυξαν ως δόγμα και ως σκοπόν του πολέμου την αρχήν της ελευθερίας και αυτοδιαθέσεως των μικρών λαών και ότι μετά την λήξιν του πολέμου εκείνου, οι επιτηδειότεροι εξ αυτών ανέλαβον επισήμως την υποχρέωσιν της εφαρμογής και εν Κύπρω της αρχής της αυτοδιαθέσεως. Αλλ' αλλοίμονον, όταν ο πόλεμος ετελείωσε και όταν συνδρομή ολοκλήρου του κόσμου απηλλάγητε της Γερμανικής απειλής, αι υψηλαί εκείναι επαγγελίαι ου μόνον δεν επραγματοποιήθησαν, αλλ' η υψηλόφρων πατρίς Σας αντιγράφουσα τα αποικιακά συστήματα της ηττημένης απολυταρχικής Γερμανικής αυτοκρατορίας, διακυβερνά τους υπό το σκήπτρον αυτής αλλοφύλους λαούς, διά πολιτικών καθεστώτων, τα οποία
υπογορεύει ο πιο γελοίος και ο πιο άσκοπος, ο πιο αναχρονιστικός και ο πιο καταστρεπτικός του αγγλικού γοήτρου και κύρους ανά τον κόσμον Ιμπεριαλισμός και σωβινισμός.

 

Ο βουλευτής Γ. Αραδιπιώτης: Ο τρίτος που παραιτήθηκε ακολουθώντας το παράδειγμα του Κιτίου Νικοδήμου

Η μικρά Πατρίς μας, εξοχώτατε, δεν ηδυνήθη να διαφύγη τον αντίκτυπον των μεταπολεμικών αποικιακών μεθόδων της πατρίδος σας.

 

Αι ασήμαντοι πολιτικαί και διοικητικαί ελευθερίαι, τας οποίας εσεβάσθη και κατέλιπεν εις ημάς η τουρκοκρατία, τας οποίας εσεβάσθη και η πατρίς Σας επί 40 έτη, προ και κατά τον πόλεμον, παρασύρονται, εξοχώτατε, μετά τον πόλεμον ή μία μετά την άλλην από το κύμα του πιο ηλιθίου Σωβινισμού.

Αι στοιχειωδέστεραι πολιτικαί διοικητικαί και κοινωνικαί ημών ελευθερίαι, ως η ελευθερία του τύπου, η ελευθερία του πολιτικώς συνεταιρίζεσθαι και διαδηλούν ελευθέρως τα πολιτικά ημών φρονήματα της εκλογής των Κοινοτικών αρχόντων παρά των Κοινοτήτων, η εθνική παιδεία κλπ κατελύθησαν ή καταλύονται, περιωρίσθησαν και περιορίζονται οσημέραι και υποδουλούνται εις την Κυβέρνησιν διά περιοριστικών ανελευθέρων και ανηθίκων νόμων, με την ελαφράν δικαιολογίαν, ότι οι Κύπριοι δεν εσημείωσαν εισέτι την πρέπουσαν ανάπτυξιν και πρόοδον, διά να χειρίζωνται τοιαύτας ελευθερίας και χωρίς να λαμβάνεται υπ' όψιν

ότι μια τόσον επίσημος ομολογία περί της πολιτικής πνευματικής και της καθόλου εκπολιτιστικής στασιμότητος, διά να μην είπω οπισθοδρομήσεως του Κυπριακού λαού επί 53 χρόνια, αποτελεί την μάλλον εύγλωττον ομολογίαν περί της χρεωκοπίας και την ανέκκλητον καταδίκην της Βρετανικής κακοδιοικήσως εν τω τόπω τούτω και ότι η πολιτικη έκλυσις και διαφθορά, η οποία παρατηρείται εν Κύπρω δεν είναι παρά η απόρροια ενός φαύλου και νόθου πολιτικού καθεστώτος, το οποίον μας επεβλήθη.

Το κακόν ευτυχώς επετάθη και επιτείνεται ολονέν επί των ημερών της διακυβερνήσεως της Κύπρου υπό της υμετέρας Εξοχότητος. Η εθνική ημών Παιδεία υπεδουλώθη ολοτελώς εις την Κυβέρνησιν, οι διδάσκαλοι μας κυριολεκτικώς τρομοκρατούνται, οι θρησκευτικοί ηγέται μας υποβλέπονται, οι πολιτικοί αντιπρόσωποι του λαού επιτηρούνται και κατασκοπεύονται υπό της περιβοήτου αστυνομίας Σας. Αι γενικαί ημών οργανώσεις υποσκάπονται και τίθενται υπό τον έλεγχον και του τελευταίου ζαπτιέ. Το υγιές δημόσιον και εθνικόν φρόνημα υπονομεύεται συστηματικώς διά της προσπαθείας προς δημιουργίαν καταχθονίων εις όλα τα μέρη της Νήσου. Αι επιστολαί τόσων τιμίων και ευηπολύπτων Κυπρίων ανοίγονται και παραβιάζονται ασυστόλως εις τα ταχυδρομεία σας κυβερνητική εντολή προς διενέργειαν κατασκοπείας, τα θρησκευτικα και εκπαιδευτικά προνόμια συμπατριωτών μας οθωμανών ποδοπατούνται καθημερινώς και διαρπάζονται υπό της κυβερνήσεως.

Το δημόσιον χρήμα διασπαθίζεται ασυστόλως προς πληρωμήν κυρίως μισθών των οποίων το άκουσμα δημιουργεί εντύπωσιν πρωτοφανούς δημοσιονομικού σκανδάλου και προς διαρκή τοποθέτησιν εν Κύπρω Αγγλων διανοουμένων αέργων της μάστιγος αυτής του προϋπολογισμού της ατυχούς μας Πατρίδος. Κύπριοι πτωχοί βιοπαλαισταί αμειβόμενοι το πολύ με 3 σελίνια ημερησίως απολύονται αθρόοι των Κυβερνητικών υπηρεσιών, διά να εξοικονομήται το χρήμα των παχυτάτων αποδοχών, αι οποίαι εξασφαλίζονται εις τας νέας ακρίδας, αι οποίαι μας έρχονται εξ Αγγλίας. Τα δάση μας, Εξοχώτατε Κυβερνήτα, τα οποία αποτελούσι τον πλούτον και την ζωήν του μικρού αυτού Τόπου, επυρπολήθησαν επτάκις εντός μιας και μόνης νυκτός διά λόγους αντεκδικήσεως, οι οποίοι δεν θα διαφεύγουσι προφανώς την Υμετέραν Εξοχότητα.

Η κατάπτωσις της γενικής οικονομίας του Τόπου ειρήσθω εν παρόδω δεν ευρέθη ποτέ εν ακμή επί της αγγλοκρατίας, καθιστά υπέρποτε άλλοτε αναγκαίαν την επιστροφήν
εις το Κυπριακόν Δημόσιον των Λ.600.000 περίπου, αι οποίαι αποτελούν, ως γνωστόν, τα περισσεύματα της Κύπρου, τα οποία εκρατούντο εν Αγγλία. Την επιστροφήν των περισσευμάτων εζητήσαμεν διά πολλοστήν φοράν οι σημερινοί βουλευταί παρά της Κεντρικής Κυβερνήσεως μέσω της Υμετέρας Εξοχότητος κατά την συνάντησιν ημών εν τω Κυβερνείω, ότε και η Υμετέρα Εξοχότης μας εξέφρασε την συμπάθειαν της προς το αίτημα μας εκείνο. Κατάπληκτοι όμως τόσον ο λαός, όσον και οι αντιπρόσωποι του επληροφορούμεθα βραδύτερον παρά του Υπουργού των Οικονομικών της Αγγλίας, ότι τα περισσεύματα εκείνα ληστευθέντα ήδη παρά της Βρεττανικής Κυβερνήσεως, είχον ήδη διατεθή ενωρίτερον της συναντήσεως του Κυβερνείου, διά ξένους τελείως προς την Κύπρον σκοπούς. Ητο όντως το γεγονός εν αγνοία της Υμετέρας Εξοχότητος τότε;

 

Νικόδημος Μυλωνάς: Η παραίτηση του οδηγεί σε σεισμικές εξελίξεις και παραιτήσεις άλλων βουλευτών

Χρήσις Βασιλικών Διαταγμάτων προς επιβολήν Νόμων εξ Αγγλίας και δη Νόμων, τους οποίους απέρριπτε ως Νομοσχέδια το Νομοθετικόν Συμβούλιον, δεν εγένετο άλλοτε, ή αν εγένετο, εγίνετο σπανιώτατα και μετά πολλής περισκέψεως και διακρίσεως. Ελαμβάνετο μάλιστα άλλοτε και μεγάλη φροντίς, ούτως ώστε να μη κυρούνται παρά του Υπουργού Νόμοι, οι οποίοι μολονότι εψηφίζοντο υπό της τεχνητής αγγλοτουρκικής πλειονοψηφίας κατεψηφίζοντο υπό των Ελλήνων αντιπροσώπων, οίτινες, αν και μειονοψηφούντες εν τω Νομοθετικώ Συμβουλίω, αντιπροσώπευον εκτός αυτού τα 4/5 του πληθυσμού της νήσου. Διά να φανή εν τούτοις, ότι εν τοις πάσιν εξελισσόμεθα κατά τρόπον αντίστροφον προς τον λοιπόν κόσμον, σημειώ, ότι από του πολέμου και εντεύθεν αφ' ης δηλαδή εποχής το σύστημα της δημοκρατικής και κοινοβουλευτικής διακυβερνήσεως κατήντησε το τρέχον σύστημα διακυβερνήσεως όλου του κόσμου, ή διά Βασιλικών Διαταγμάτων διακυβέρνησις του ατυχούς τούτου τόπου τείνει να αποτελέση το επικρατούν στοιχείον και κύριον χαρακτηριστικόν του πολιτικού ημών Καθεστώτος.

 

Κάθε ταξείδιον αναψυχής το οποίον η Υμετέρα Εξοχότης κάμνει εις την Μητρόπολιν χαράττει και μίαν νέαν περίοδον αγωνίας και νέων απογοητεύσεων, εξευτελισμών και αφαιμάξεων κατά των πεφιλημένων υπηκόων της Αυτού Μεγαλειότητος. Το τελευταίον δώρον, το οποίον μας απεκόμισεν εξ Αγγλίας η Υμετέρα Εξοχότης υπήρξεν η διά Βασιλικού Διατάγματος, επιβολή του περί Τελωνείων και Προσόδων Νόμου, όστις απερρίφθη εν τω Νομοθετικώ Συμβουλίω παρά των αιρετών αντιπροσώπων ως νομοσχέδιον επιζήμιον διά τον Τόπον. Η επιβολή του Νόμου εκείνου εξηγγέλθη θριαμβευτικώς από των στηλών μιας αγγλικής Φυλλάδος γνωστής διά τ' ανθελληνικά και διά τα αντικυπριακά της φρονήματα και αισθήματα εν συνδυασμώ προς την γελοίαν απειλήν περί καταργήσεως του Νομοθετικού Συμβουλίου και προς μίαν άδικον και ασύστολον σύγκρισιν και αντιπαραβολήν προς το έργον των εν Κρήτη Ελλήνων διοικητών του έργου των ενταύθα Κυβερνητών μόνον και μόνον διά να πληγή και θιγή η εθνική ημών φιλοτιμία και ευθυξία.

Και διά μεν την κακοήθη παραβολήν των δεν έχουν οι αναιδείς Αγγλοι, οι οποίοι την έκαμαν παρά να επισκεφθώσι την Κρήτην, όπου θα καταπεισθούν ότι το εκπολιτιστικόν έργον, το οποίον επετέλεσεν εντός 19 μόνον ετών η Ελληνική Κυβέρνησις εν τη Νήσω, εκείνη αποτελεί την παταγώδη και οριστικήν καταδίκην και έκπτωσιν της χρεωκοπημένης βρεττανικής κακοδιοικήσεως εν τη νήσω ταύτη.

Διά δε την γελοίαν απειλήν περί καταργήσεως του Νομοθετικού Συμβουλίου την οποίαν αναμασσώσιν από καιρού εις καιρόν διάφοροι σημαίνοντες Αγγλοι εν τη Νήσω, Σας δηλούμεν απροκαλύπτως, Εξοχώτατε, ότι επέστη πλέον ο καιρός να προβή η Κυβέρνησις εις την πραγματοποίησιν αυτήν, διότι, αν η Κυβέρνησις την αναβάλη θα την εκβιάσωμεν προς τούτο ημείς οι Κύπριοι.

Εξοχώτατε. Ο σκοπός της παρούσης μου δεν είναι η απαρίθμησις των καταχρήσεων του σάπιου πολιτικού καθεστώτος, το οποίον επέβαλεν εν τη νήσω ταύτη η κτηνώδης υλική βία της Πατρίδος σας. Εκείνο, το οποίον ηθέλησα να σας πω είναι ότι η δημιουργηθείσα
κατάστασις αποβαίνει πλέον αφόρητος. Η μόνη πραγματική και η μόνη θετική υπηρεσία, την οποίαν προσέφερε και προσφέρει εις τον ατυχή αυτόν τόπον άφρων και αψυχολόγητος Πολιτεία της κυβερνήσεως σας είναι ευτυχώς Εξοχώτατε, η τόνωσις του εθνικού φρονήματος και του πατριωτισμού των Κυπρίων και η από τινος χρόνου δημιουργία πραγματικού και εμφανούς πλέον μίσους κατά του ειδεχθούς πολιτικού καθεστώτος εκ μέρους του ελληνικού στοιχείου εις το οποίον προστίθεται ευτυχώς και η αγανάκτησις και το μίσος του διά πρώτην φοράν εν τη Νήσω και των τριών του συνοίκου τουρκικού πληθυσμού.

 

Κώστας Πικής, Εμπορος: Υπήρξε σημαντικό στέλεχος της ΕΡΕΚ

Και διά μεν τας υπηρεσίας σας αυτάς προς την Κύπρον, ο Κυπριακός λαός, Σας απονέμει δι' εμού τας ευχαριστίας του και διαδηλοί προς Υμάς την αϊδιον του ευγωμοσύνην. Δεν αμφιβάλλω,

 

Εξοχώτατε, ότι και η μεγάλη υμών Πατρίς θα τας αναγνωρίσω εν ευθέτω χρόνω και θα σας ανταμείψη καταλλήλως.

Εάν ήμην μίσαγγλος, Εξοχώτατε και αν επεθύμουν την ταπείνωσιν και την κατάρρευσιν της πατρίδος σας, θα ηυχόμην τούτο μόνον: Να ιδώ την Αγγλίαν αναθέτουσαν την διαχείρισιν της απεράντου βρεττανικής αυτοκρατορίας εις 50 Στορρς, διά να ιδώ αυτήν να σωριάζεται εις ερείπια από της επομένης.

Είναι προφανές, Εξοχώτατε, προς ένα τοιούτον φαύλον και ανεπιθύμητον καθεστώς ουδεμίαν συμπάθειαν, αφοσίωσιν, πίστιν ή υποταγήν είναι δυνατόν να αισθάνεται ή να οφείλη ο κυπριακός λαός.

Εις ένδειξιν όθεν του σφοδρού πόθου του, όπως το ίδη τερματιζόμενον το ταχύτερον, εις ένδειξιν του αιωνίου και αναλλοιώτου πόθου του, όπως ίδη τον εαυτόν του ενούμενον το ταχύτερον μετά των αδελφών του ελευθέρων Ελλήνων εις ένδειξιν εντόνου διαμαρτυρίας και μομφής κατά της Βρεττανικής Κυβερνήσεως και κατά του παρόντος Κυβερνήτου της Κύπρου Σερ Ρόναλντ Στορρς, λαμβάνω την τιμήν να υποβάλω κατ' επιτακτικήν εντολήν του Κυπριακού λαού προς την Υμετέραν Εξοχότητα την παραίτησιν μου από του Νομοθετικού Συμβουλίου.

Διατελώ μετά τιμής

Φειδίας I. Κυριακίδης.

(Μεταγλώττιση)

"Εξοχότατε,

Η αυθάδης και προκλητική διαγωγή και συμπεριφορά της Βρεττανικής και της Κυπριακής Κυβέρνησης απέναντι στο πτωχό και αδύνατο Κυπριακό λαό ευρύνει την υφιστάμενη μεταξύ του λαού και της Κυβέρνησης ήδη οξεία αντίθεση.

Είναι γνωστό, ότι κατά τη διάρκεια του μεγάλου πολέμου διάφοροι μεγαλώνυμοι πολιτικοί αγύρτες οι περισσότεροι συμπατριώτες Σας, Εξοχότατε, διακήρυξαν ως δόγμα και ως σκοπό του πολέμου την αρχή της ελευθερίας και αυτοδιάθεσης των μικρών λαών και ότι μετά την λήξη του πολέμου εκείνου, οι επιτηδειότεροι από αυτούς ανέλαβαν επίσημα την υποχρέωση της εφαρμογής και στην Κύπρο την αρχή της αυτοδιάθεσης. Αλλά αλλοίμονο, όταν ο πόλεμος τελείωσε και όταν με τη συνδρομή ολόκληρου του κόσμου απαλλαγήκατε από τη Γερμανική απειλή, οι υψηλές εκείνες επαγγελίες όχι μόνο δεν πραγματοποιήθηκαν, αλλά η υψηλόφρονα πατρίδα Σας αντιγράφοντας τα αποικιακά συστήματα της ηττημένης απολυταρχικής Γερμανικής αυτοκρατορίας, διακυβερνά τους αλλοφύλους λαούς,που βρίσκονται κάτω από το σκήπτρο της με πολιτικά καθεστώτα, τα οποία υπογορέυει ο πιο γελοίος και ο πιο άσκοπος, ο πιο αναχρονιστικός και ο πιο
καταστρεπτικός του αγγλικού γοήτρου και κύρους στον κόσμο Ιμπεριαλισμός και σωβινισμός.

 

Ο Πρόξενος της Ελλάδας στην Κύπρο, το 1931, Αλέξης Κύρου, στον εξώστη του Προξενείου στη Λευκωσία

Η μικρή Πατρίδα μας, εξοχότατε, δεν μπόρεσε να διαφύγει από τον αντίκτυπο των μεταπολεμικών αποικιακών μεθόδων της πατρίδας σας.

 

Οι ασήμαντες πολιτικές και διοικητικές ελευθερίες, τις οποίες σεβάστηκε και κατέλιπε σε μας η τουρκοκρατία, τις οποίες σεβάστηκε και η πατρίδα Σας για 40 χρόνια, πριν και κατά τον πόλεμο, παρασύρονται, εξοχότατε, μετά τον πόλεμο ή μία μετά την άλλη από το κύμα του πιο ηλίθιου Σωβινισμού.

Οι στοιχειωδέστερες πολιτικές διοικητικές και κοινωνικές μας ελευθερίες, ως η ελευθερία του τύπου, η ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι πολιτικά και διαδηλούν ελεύθερα τα πολιτικά μας φρονήματα της εκλογής των Κοινοτικών αρχόντων από τις Κοινότητες, η εθνική παιδεία κλπ καταλύθηκαν ή καταλύονται, περιωρίστηκαν και περιορίζονται μέρα με τη μέραι και υποδουλώνονται στην Κυβέρνηση με περιοριστικούς ανελεύθερους και ανήθικους νόμους, με την ελαφριά δικαιολογία, ότι οι Κύπριοι δεν σημείωσαν ακόμη την κατάλληλη ανάπτυξη και πρόοδο, για να χειρίζονται τέτοιες ελευθερίες και χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ότι μια τόσο επίσημη ομολογία για την πολιτική πνευματική και της καθολοκληρία εκπολιτιστική στασιμότητα, για να μην πω οπισθοδρόμηση του Κυπριακού λαού για 53 χρόνια, αποτελεί την μάλλον εύγλωττη ομολογία για τη χρεωκοπία και την ανέκκλητη καταδίκη της Βρετανικής κακοδιοίκηση στον τόπο αυτό και ότι η πολιτική έκλυση και διαφθορά, η οποία παρατηρείται στην Κύπρο δεν είναι παρά η απόρροια ενός φαύλου και νόθου πολιτικού καθεστώτος, το οποίο μας επιβλήθηκε.

Το κακό ευτυχώς επιτάθηκε και επιτείνεται συνεχώς κατά τις ημέρες της διακυβέρνησης της Κύπρου από την Εξοχότητά σας. Η εθνική μας Παιδεία υποδουλώθηκε ολότελα στην Κυβέρνηση, οι διδάσκαλοι μας κυριολεκτικά τρομοκρατούνται, οι θρησκευτικοί ηγέτες μας υποβλέπονται, οι πολιτικοί αντιπρόσωποι του λαού επιτηρούνται και κατασκοπεύονται από την περιβόητη αστυνομία Σας. Οι γενικές μας οργανώσεις υποσκάπονται και τίθενται κάτω από τον έλεγχο και του τελευταίου ζαπτιέ. Το υγιές δημόσιο και εθνικό φρόνημα υπονομεύεται συστηματικά με την προσπάθεια προς δημιουργία καταχθόνιων σε όλα τα μέρη της Νήσου. Οι επιστολές τόσων τίμιων και ευυπόλυπτων Κυπρίων ανοίγονται και παραβιάζονται ασύστολα στα ταχυδρομεία σας κυβερνητική εντολή προς διενέργεια κατασκοπείας, τα θρησκευτικα και εκπαιδευτικά
προνόμια συμπατριωτών μας Οθωμανών ποδοπατούνται καθημερινά και διαρπάζονται υπό την κυβέρνηση.

 

Υπατία Λεύκιου Ζήνωνος: Μεγάλη δωρήτρια του Δήμου Λεμεσού. Η φωτογραφία της είναι αναρτημένη στο Δημοτικό Μέγαρο της πόλης

Το δημόσιο χρήμα διασπαθίζεται ασύστολα προς πληρωμή κυρίως μισθών το άκουσμα των οποίων δημιουργεί εντύπωση πρωτοφανούς δημοσιονομικού σκανδάλου και προς διαρκή τοποθέτηση στην Κύπρο Αγγλων διανοούμενων αέργων της μάστιγας αυτής του προϋπολογισμού της ατυχούς μας Πατρίδας. Κύπριοι πτωχοί βιοπαλαιστές αμειβόμενοι το πολύ με 3 σελίνια την ημέρα απολύονται αθρόοι από τις Κυβερνητικές υπηρεσίες, γιά να εξοικονομείται το χρήμα των παχύτατων αποδοχών, οι οποίες εξασφαλίζονται στις νέες ακρίδες, οι οποίες μας έρχονται από την Αγγλία. Τα δάση μας,

 

Εξοχότατε Κυβερνήτη, τα οποία αποτελούν τον πλούτο και τη ζωή του μικρού αυτού Τόπου, πυρπολήθηκαν επτά φορές μέσα σε μια νύκτα μόνο για λόγους αντεκδίκησης, οι οποίοι δεν θα διαφεύγουν προφανώς την Εξοχότητα σας.

Η κατάπτωση της γενικής οικονομίας του Τόπου δεν βρέθηκε ποτέ σε ακμή κατά την αγγλοκρατία, καθιστά σήμερα παρά ποτέ αναγκαία την επιστροφή στο Κυπριακό Δημόσιο των Λ.600.000 περίπου, οι οποίες αποτελούν, ως γνωστό, τα περισσεύματα της Κύπρου, τα οποία κρατούνταν στην Αγγλία. Την επιστροφή των περισσευμάτων ζητήσαμε για πολλοστή φορά οι σημερινοί βουλευτές από την Κεντρική Κυβέρνηση μέσω της Εξοχότητάς σας κατά τη συνάντησή μας στο Κυβερνείο, όταν και η Εξοχότητά μας εξέφρασε τη συμπάθεια της προς το αίτημα μας εκείνο. Κατάπληκτοι όμως τόσο ο λαός, όσο και οι αντιπρόσωποι του πληροφορούμαστε βραδύτερο από τον Υπουργό των Οικονομικών της Αγγλίας, ότι τα περισσεύματα εκείνα που ληστεύθηκαν ήδη από τη Βρεττανική Κυβέρνηση, είχαν ήδη διατεθεί νωρίτερα από τη συνάντηση του Κυβερνείου, για ξένους σκοπούς εντελώς προς την Κύπρο. Ηταν όντως το γεγονός σε άγνοια της Εξοχότητάς σας τότε;

Χρήση Βασιλικών Διαταγμάτων προς επιβολή Νόμων από την Αγγλία και κυρίως Νόμων, τους οποίους απέρριπτε ως Νομοσχέδια το Νομοθετικό Συμβούλιο, δεν γινόταν άλλοτε, ή αν γινόταν, γινόταν σπανιότατα και με πολλή περίσκεψη και διάκριση. Λαμβανόταν μάλιστα άλλοτε και μεγάλη φροντίδα, ώστε να μη κυρώνονται Νόμοι από τον Υπουργό, οι οποίοι μολονότι ψηφίζονταν από την τεχνητή αγγλοτουρκική πλειονοψηφία καταψηφίζονταν από τους Ελληνες αντιπροσώπους, οι οποίοι, αν και μειονοψηφούσαν στο Νομοθετικό Συμβούλιο, αντιπροσώπευαν, εκτός από αυτό, τα 4/5 του πληθυσμού της νήσου. Για να φανεί εν τούτοις, ότι σε όλα εξελισσόμεθα κατά τρόπο αντίστροφο προς τον υπόλοιπο κόσμο σημειώνω, ότι από τον πόλεμο και μετά από την εποχή δηλαδή το σύστημα της δημοκρατικής και κοινοβουλευτικής διακυβέρνησης κατάντησε το τρέχον σύστημα διακυβέρνησης όλου του κόσμου, ή με Βασιλικά Διατάγματα διακυβέρνησης του ατυχούς αυτού τόπου τείνει να αποτελέσει το στοιχείο που επικραστεί και κύριο χαρακτηριστικό του πολιτικού μας Καθεστώτος.

Κάθε ταξείδι αναψυχής το οποίο η Εξοχότητά σας κάμνει στη Μητρόπολη χαράσσει και μια νέα περίοδο αγωνίας, κατέστη έκτοτε με νέες απογοητεύσεις, εξευτελισμούς και αφαιμάξεις κατά των πεφιλημένων υπηκόων της Αυτού Μεγαλειότητας. Το τελευταίο δώρο, το οποίο μας απεκόμισε από την Αγγλία η Εξοχότητά σας υπήρξε η επιβολή με Βασιλικό Διάταγμα, του περί Τελωνείων και Προσόδων Νόμου, ο οποίος απορρίφθηκε στο Νομοθετικό Συμβούλιο από τους αιρετούς αντιπροσώπους ως επιζήμιο νομοσχέδιο για τον Τόπο. Η επιβολή του Νόμου εκείνου εξαγγέλθηκε θριαμβευτικά από τις στήλες μιας αγγλικής Φυλλάδας γνωστής για τα ανθελληνικά και για τα αντικυπριακά της φρονήματα

και αισθήματα σε συνδυασμό προς τη γελοία απειλήν με την κατάργηση του Νομοθετικού Συμβουλίου και προς μιαν άδικη και ασύστολη σύγκριση και αντιπαραβολή προς το έργο των Ελλήνων διοικητών στην Κρήτη, του έργου των εδώ κυβερνητών μόνο και μόνο για να πληγεί και θιγεί η εθνική μας φιλοτιμία και ευθυξία.
Και για μεν την κακοήθη παραβολή τους δεν έχουν οι αναιδείς Αγγλοι, οι οποίοι την έκαμαν παρά να επισκεφθούν την Κρήτη, όπου θα καταπεισθούν ότι το εκπολιτιστικό έργο, το οποίο επιτέλεσε σε 19 μόνο χρόνια η Ελληνική Κυβέρνηση στη Νήσο, εκείνη αποτελεί την παταγώδη και οριστική καταδίκη και έκπτωση της χρεωκοπημένης βρεττανικής κακοδιοίκησης στη νήσο ασυτή.
Γ ια δε τη γελοία απειλήν για κατάργηση του Νομοθετικού Συμβουλίου την οποία αναμασούν από καιρού σε καιρό διάφοροι σημαίνοντες Αγγλοι στη Νήσο Σας δηλώνουμε απροκάλυπτα, Εξοχότατε, ότι έφθασε ο χρόνος πλέον για να προβεί η Κυβέρνηση στην πραγματοποίηση αυτή, διότι, αν η Κυβέρνηση την αναβάλει θα την εκβιάσουμε γι' αυτό εμείς οι Κύπριοι.
Εξοχότατε. Ο σκοπός της παρούσης μου δεν είναι η απαρίθμηση των καταχρήσεων του σάπιου πολιτικού καθεστώτος, το οποίο επέβαλε στη νήσο αυτή η κτηνώδης υλική βία της Πατρίδας σας. Εκείνο, το οποίο θέλησα να σας πω είναι ότι η δημιουργηθείσα κατάσταση αποβαίνει πλέον αφόρητη.
Η μόνη πραγματική και η μόνη θετική υπηρεσία, την οποία προσέφερε και προσφέρει στον ατυχή αυτό τόπο άφρων και αψυχολόγητη Πολιτεία της κυβέρνησης σας είναι ευτυχώς Εξοχότατε, η τόνωση του εθνικού φρονήματος και του πατριωτισμού των Κυπρίων και η δημιουργία πραγματικού και εμφανούς πλέον μίσους από κάποιο χρόνο εναντίον του ειδεχθούς πολιτικού καθεστώτος εκ μέρους του ελληνικού στοιχείου στο οποίο προστίθεται ευτυχώς και η αγανάκτηση και το μίσος του για πρώτη φορά στη Νήσο και των τριών του σύνοικου τουρκικού πληθυσμού.
Και για μεν τις υπηρεσίες σας αυτές προς την Κύπρο, ο Κυπριακός λαός, Σας απονέμει μέσον μου τις ευχαριστίες του και διαδηλώνει προς Σας την παντοτεινή του

Εφημερίδα ΝΕΟΝ ΕΘΝΟΣ 14 10 1931

ευγνωμοσύνη. Δεν αμφιβάλλω, Εξοχότατε, ότι και η μεγάλη σας Πατρίδα θα τις αναγνωρίσει σε εύθετο χρόνο και θα σας ανταμείψει κατάλληλα.

Εάν ήμουν μίσαγγλος, Εξοχότατε και αν επιθυμούσα την ταπείνωση και την κατάρρευση της πατρίδας σας, θα ευχόμουν αυτό μόνο: Να δω την Αγγλία να αναθέτει τη διαχείριση της απέραντης βρεττανικής αυτοκρατορίας σε 50 Στορρς, για να την δω να σωριάζεται σε ερείπια από την επομένη.

Είναι προφανές, Εξοχότατε, προς ένα τέτοιο φαύλο και ανεπιθύμητο καθεστώς καμμιά συμπάθεια, αφοσίωση, πίστη ή υποταγή είναι δυνατό να αισθάνεται ή να οφείλει ο κυπριακός λαός.

Σε ένδειξη λοιπόν για το σφοδρό του πόθο, να το δει τερματιζόμενο το ταχύτερο, σε ένδειξη του αιώνιου και αναλλοίωτου πόθου του, να δει τον εαυτό του να ενώνεται το ταχύτερο με τους αδελφούς του ελεύθερους Ελληνες σε ένδειξη εντονης διαμαρτυρίας και μομφής εναντίον της Βρεττανικής Κυβέρνησης και εναντίον του σημερινού Κυβερνήτη της Κύπρου Σερ Ρόναλντ Στορρς, λαμβάνω την τιμή να υποβάλω κατά επιτακτική εντολή του Κυπριακού λαού προς την Εξοχότητά σας την παραίτηση μου από το Νομοθετικό Συμβούλιο.

Διατελώ με τιμή

Φειδίας I. Κυριακίδης

Οι παραιτήσεις των τεσσάρων βουλευτών όμως ήταν η αρχή των όσων θα ακολουθούσαν.